Archives for May 2019

Shqipëria nuk ka përmbushur asnjë nga kushtet e vendosura në qershor 2018 për hapjen e negociatave. Ky është qendrimi i Bundestagut, parlamentit gjerman, i cili u bë publik vetëm pak orë pas publikimit të djeshëm të rekomandimit të Komisionit Europian për hapjen e bisedimeve për anëtarësim me Shqipërinë.

Ky qendrim duket qartë si një distancim i menjëhershëm i Gjermanisë nga raporti i KE-së, i cili po komentohet se ka fshehur apo anashkaluar problemet e vërteta që po kalon Shqipëria.

Në një deklaratë të bërë sot paradite, Johann David Wadephul, zëvendës kryetari i shumicës parlamentare CDU/CSU, duke ju referuar raportit pohoi:

Analiza e parë tregon se Shqipëria deri më tani nuk ka arritur të përmbushë asnjë nga kushtet për hapjen e negociatave për anëtarësim, të caktuara nga ministrat e jashtëm të BE më 26 qershor 2018. Sistemi gjyqësor ende nuk funksionon. As Gjykata Kushtetuese as Gjykata e Lartë nuk punojnë.

As institucioni i anti-korrupsioni (SPAK) as institucioni i hetimi BKH-ja nuk janë krijuar. Ka përparim të vogël në hetimin e krimit të organizuar. Më tej, nuk ka asnjë veprim ligjor ndaj politikanëve dhe kriminelëve, të cilët u hetuan në fillim të vitit për blerje vote. Mbi të gjitha, ende nuk është miratuar ndryshimi i kodit zgjedhor i kërkuar nga ministrat e jashtëm.

Në zbatim të kësaj, Shqipërisë i duhet më shumë kohë për tu përgatitur për hapjen e bisedimeve. Vendi duhet të përpiqet për të përmirësur kushtet për një vendim pozitv të BE-së në shtator. Kjo përfshin edhe dialogun ndërmjet qeverisë dhe opozitës me qëllim zgjidhjen e krizës politike.

Disa javë më parë Bundestagu bëri të qartë se se ai nuk do të mund ta analizojë raportin e progresit të Shqipërisë para mbledhjes së Këshillit Europian të qershorit 2019. Ky vendim e bëri, praktikisht, të pamundur hapjen e negociatave në qershor, pasi kancelarja Merkel është e detyruar nga Kushtetuta të marrë mendimin e Bundestagut para se të vendosë në emër të Gjermanisë për çështjet e anëtarësimit.

Ne dekalaratën e stome Wadephul ka rikonfirmaur këtë qendrim. Ai u shpreh se Bundestagu “nuk do të shqyrtojë vendimin për hapjen e bisedimeve me Shqipërinë të paktën deri në shtator.” Ky vendim është dakordësuar edhe me grupin kryesor të opozitës atë socialdemokrat.

Në një tjetër goditje të nënkuptuar ndaj raporit të Komisionit Europian Wardephul u shpreh se vendimi i tyre nuk do të varet nga shumë raporte dhe të dhëna të tjera, pra jo vetëm nga raport progresi:

Grupi parlamentar i CDU / CSU do të analizojë me kujdes raportet e përparimit mbi Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut dhe do t’i krahasojë ata me analizat e tjera në dispozicion të tij.

Vetëm në këtë mënyrë mund të marrim një vendim të përgjegjshëm nëse kushtet e fillimit të bisedimeve të pranimit me të dy vendet janë përmbushur. Megjithatë, një analizë e tillë nuk mund të bëhet me ngut.

Ky qëndrim i fundit i Bundestagut duket se i bën edhe më të vakëta shpresat e pakta që Shqipërisë t’i hapen negociatat për anëtarësim brenda këtij viti. Përveç, Gjermanisë kundër hapjes së negociatave është edhe Franca dhe Hollanda, gjykuar nga qendrimet dhe deklaratat e kohëve të fundit të shumicave të tyre parlamentare.

Vendimi i parlamentit gjerman erdhi menjëherë pas prezantimit të raportit të përparimit dhe rekomandimit pozitiv të Komisioni të BE-së për Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut.EXIT.AL

Komisioni Europian botoi sot raportin vjetor të përparimit për vendet e Ballkanit Perëndimor, përfshi Shqipërinë. Në to rekomandohej hapja e negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë “në sajë të përparimit të arritur, duke ruajtur dhe thelluar hovin aktual të reformave”. Kjo është hera e tretë që Komisioni Europian i rekomandon Parlamentit Europian dhe Këshillit Europian hapjen e negociatave me Shqipërinë.

Më poshtë, Exit.al sjell gjetjet kryesore të Raporti të Përparimit 2019:

Për situatën politike:

– Vazhdon polarizimi i fortë i situatës politike. Aktiviteti i parlamenti është ndikuar nga bojkoti i zgjatur i partive të opozitës, të cilat dorëzuan në bllok mandatet parlamentare në shkurt 2019.

– Më shumë se gjysma e mandateve të dorëzuar janë ridhënë nga KQZ për personat e tjerë në listën e partive. Kuorumi për funksionin e plotë të parlamentit u ruajt.

– Mosmarrëveshja e partive të opozitës ka ndikuar në përpjekjet dypalëshe për kryerjen e reformës zgjedhore, pavarësisht përpjekjeve të shumicës për të çuar përpara procesin. Partitë e opozitës duhet të riangazhohen në institucionet demokratike.

– KE rekomandon që Shqipëria duhet të përmirësojë transparencën dhe kontrollin në financimin e partive politike.

Për reformën zgjedhore:

– Nuk është bërë shumë progres për të adresuar dhe plotësuar rekomandimet e OSBE/ODHIR për reformën zgjedhore.

– Është ngritur një komision i ri parlamentar ad hoc në tetor 2018 por komisioni ka punuar me ndërprerje. Në mungesë të konsensusit mes shumicës dhe opozitës, propozimet e njëanshme të qeverisë u paraqitën në tetor 2018 dhe përsëri në dhjetor 2018, por asnjë vendim nuk u mor.

Për reformën në drejtësi:

– Shqipëria ka bërë përparim në zbatimin e reformës në drejtësi. Formimi i institucioneve të reja si Këshilli i Lartë Gjyqësor, Këshilli i Lartë i Prokurorisë dhe Këshilli i Emërimeve në Drejtësi janë një hap kyç në forcimin e pavarësisë dhe llogaridhënies së gjyqësorit. Rezulatet e prekshme të procesit të vetingut kanë forcuar pavarësinë, paanësinë, profesionalizmin, dhe llogaridhënien e gjyqësorit.

– Gjykata Kushtetuese duhet të kishte nëntë anëtarë, por vetëm një prej tyre ka mbetur për shkak të dorëheqjeve, daljeve në pension dhe procesit të vetingut. Procesi për të plotësuar vendet e lira filloi pas krijimit të Këshillit të Emërimeve në Drejtësi.

Për luftën kundër krimit të organizuar:

– Policia ka shtuar operacionet për të shpartalluar organizatat kriminale.

– Shqipëria ka treguar vazhdimisht një angazhim të fortë për të luftuar prodhimin dhe trafikimin e kanabisit. Në dy sezonet e kaluara, nga mbikëqyrja ajrore nuk është gjetur pothuajse asnjë plantacion kanabisi në zona të hapur në Shqipëri.

– Duhen bërë më shumë përpjekje për ndjekjen penale dhe dënimin përfundimtar të kriminelëve dhe konfiskimin e parave që vijnë nga veprimtaritë kriminale.

– Në vitin e ardhshëm, Shqipëria duhet në veçanti: të bëjë përparim të dukshëm në shpërbërjen efektive të grupeve të krimit të organizuar, të marrë masa dhe të japë dënime parandaluese,të luftojë të ardhurat nga krimi duke konfiskuar pasuritë, të miratojë një strategji dhe plan veprimi të ri për drogat dhe të intensifikojë luftën kundër trafikimit të drogave të rënda.

Për luftën kundër korrupsionit:

– Shqipëria ka arritur rezultate konkrete në luftën kundër korrupsionit, përfshirë edhe procesin e vetingut, i cili ka sjellë dorëheqjen e një sërë magjistratësh të lartë, përfshirë gjyqtarët e Gjykatës Kushtetuese dhe Gjykatës së Lartë.

– Në përgjithësi, korrupsioni është mbizotërues në shumë fusha dhe mbetet një çështje shqetësuese.

Për ekonominë:

– Ekonomia shqiptare u rrit, por papunësia mbetet ende e lartë.

– Borxhit publik është ulur, por ritmi i konsolidimit fiskal është i ngadalshëm.

– Klima e të bërit biznes është përmirësuar vetëm në disa aspekte. Kapaciteti i Shqipërisë për kërkime, zhvillim dhe inovacion mbetet shumë i ulët.

– Rritja e transparencës dhe llogaridhënies, në veçanti të sistemit të prokurimit publik dhe menaxhimit të financave publike, mbetet ende thelbësore.

Për emigracionin:

– Pavarësisht se këtë vit numri i aplikimeve të pabaza për azil të shtetasve shqiptarë në BE është ulur, shifrat sërish mbeten të larta dhe kërkojnë përpjekje të vazhdueshme dhe të qendrueshme nga qeveria, në veçanti për të adresuar fenomenin e emigrimit të fëmijëve të pashoqëruar.

Për lirinë e shprehjes dhe pronës:

– Shqipëria duhet të sigurojë zbatimin e Kodit të Punës, të forcojë mbrojtjen e të drejtave të gazetarëve shqiptarë, si dhe të sjellë në standardet europiane ligjet për transparancën e pronësisë së medias dhe kufizimet e saj.

– Po ashtu, nevojiten më shumë përpjekje për të konsoliduar të drejtat e pronës. EXIT.AL

Nga Vincent Van Gerven Oei

Të enjten mbasdite, Delegacioni i BE-së në Tiranë sulmoi në mënyrë të paprecedentë Presidentin e Shqipërisë.

Më herët gjatë ditës, Presidenti Meta shprehu shqetësimet e tij për përparimin e Reformës në Drejtësi, e cila ka çuar në mos funksionimin e Gjykatës Kushtetuese, e mbetur me vetëm një gjyqtar, dhe të Gjykatës së Lartë, e mbetur vetëm me dy gjyqtarë e rreth 40 mijë dosje në pritje të gjykimit.

Presidenti Meta kishte preku, gjithashtu, edhe paligjshmërinë e “opinionit ligjor” famëkeq të EURALIUS-it për emërimin e Prokurores së Përgjithshme të Përkohshme dhe akuzoi  se misioni merr “porosi politike”:

“Vijmë tek rasti i Gjykatës Kushtetuese. Kam bërë përpjekjet më të mëdha që gjithçka të bëhet në përputhje me Kushtetutën. Herën e dytë, si President duke ditur dështimin e herës së parë që u humb një vit kohë dhe askush nuk mbante përgjegjësi, kam kërkuar me shkrim angazhimin e delegacionit të BE-së dhe EURALIUS, që është një mision që paguahet nga taksapaguesit europianë për të garantuar zbatimin e reformës në drejtësi në Shqipëri sipas standardeve evropiane dhe në respekt me Kushtuetutën dhe ligjet e Shqipërisë. 

EURALIUS i ktheu përgjigje Presidentit, ku i tha se ata nuk mund të merrnin pjesë në takim sepse ishin një mision i ndihmës teknike, çfarë do të thotë se ata kanë marrë “porosi politike”… I njejti EURALIUS certifikoi Kryetarin e Komisionit të Ligjeve në Kuvend për të zgjedhur një institucion që nuk ekziston në Republikën e Shqipërisë, Prokurorin e Përgjithshëm të Përkohshëm. Kjo nuk është drejtësi evropiane.”

Brenda ditës, Delegacioni Europian u përgjigj, përmes nje letre me fjalë të forta, botuar në gazetën Panorama:

Kemi vërejtur kritika për punën e projektit të asistencës teknike të financuar nga BE-ja për sektorin e drejtësisë EURALIUS. Profesionalizmi, përkushtimi, puna e madhe dhe integriteti i EURALIUS-it janë për t’u lavdëruar. Ndihma e tyre është provuar e domosdoshme për të çuar përpara axhendën e reformave, duke punuar ngushtësisht me partnerë të tjerë si OPDAT i SHBA-së, ekspertë nga Shtetet Anëtare të BE-së dhe shërbimet e Komisionit Evropian. Kjo mbështetje është kërkuar nga autoritetet shqiptare dhe roli monitorues i Komisionit dhe i SHBA-ve u miratua njëzëri nga Kuvendi në kohën e adoptimit të amendamenteve kushtetuese.

Reforma në drejtësi po zbatohet në përputhje të plotë me Kushtetutën e Shqipërisë dhe legjislacionin kombëtar përkatës. Ky është një proces kompleks, por reforma është në rrugën e duhur dhe është me rëndësi shumë të madhe që të gjitha institucionet shqiptare ta mbështesin atë. Sigurisht që është e rëndësishme që sapo të përfundojnë zgjedhjet dhe klasifikimi nga Këshilli për Emërimet në Drejtësi, të gjitha institucionet kompetente, duke përfshirë edhe Presidencën e Republikës, të sigurojnë që kandidatët të zgjidhen me prioritet. ne jemi të bindur se një detyrë e tillë do të ndiqet plotësisht dhe në kohën e duhur”.

Së pari, kjo përgjigjje për kritikat ndaj EURALIUS është në vetvete veprim shumë domethënës. Exit.al i ka drejtuar disa herë pyetje EURALIUS-it rreth akuzave të ndryshme që janë bërë ndaj tij, por përherë kemi marrë përgjigjen se EURALIUS nuk bën deklarata për media. Siç shihet, ata bënkërkan deklarata, por thjesht përçmojnë median. Kjo tregon se kanë përqafuar më së miri veset e politikës shqiptare!

Së dyti, bie në sy fakti se përgjigjia u lëshua nga Delegacioni i BE-së në Tiranë. Sikurse vë në dukje letra, EURALIUS thjesht financohet nga BE, por nuk është pjesë e makinerisë burokratike të BE-së. Në fakt, ai menaxhohet nga një konsorcium aktorësh privatë, pa asnjë detyrim për transparencë kundrejt taksapaguesve evropianë, paratë e të cilëve ata shpenzojnë.

EURALIUS nuk është pjesë e Delegacionit të BE-së, por thjesht një projekt i financuar nga BE. Duke patur parasysh se ka shumë projekte të financuara nga BE që kanë dështuar në Shqipëri, është domethënëse që ata vendosën të mbronin këtë projekt në veçanti.

Le të ndalojmë, fillimisht, tek i ashtuquajturi “profesionalizëm, dedikim, punë e shkëlqyer, dhe integritet i EURALIUS-it.” Presidenti Meta, vuri në dukje, në mënyrë korrekte—pa spekulluar për motivimin politik të tij—se opinioni ligjor i EURALIUS-it, i cili u përdor nga qeveria për të zgjedhur me vetëm votat e shumicës Arta Markun si Prokurore e Përgjithshme e Përkohshme, ishte jo vetëm tmerrësisht i pamenduar, por së fundmi u vertetua nga vetë Arta Marku se ai ishte thëlbësisht i metë.

Për më tepër, EURALIU-s u përpoq shumë ta fshihte opinionin ligjor nga publiku shqiptar, çfarë është shkelje e kontratës së tij me BE-në, dhe ky dokument nuk gjendet më në faqen zyrtare në rrjet të EURALIUS-it.

Ky opinion ligjor—i vetmi i lëshuar ndonjëherë nga EURALIUS—u hartua në kohën kur konsorcumi që zbatonte EURALIUS IV po garonte në tenderin për vazhdimin e kontratës, EURALIUS V. Nuk është suprizë që ai e fitoi vazhdimin e kontratës, pasi lëshoi një opinion në interes të ish-Ambasadores së BE-së Romana Vlahutin dhe të Qeverisë Rama. Pas periudhës tranzitore nga EURALIUS IV në V, të gjitha të dhënat e punonjësve të misionit u hoqën nga faqja e EURALIUS-it, pa asnjë dyshim, me qëllimin për të fshehur faktin se qeveria Rama punësoi në EURALIUS “specialistët tekniknicienë” të preferuar të saj, me qëllim që ata t’i “dedikohen” një kauze të mirë. Rastësisht, gjyqtari i ri i Shqipërisë në Gjykatën e të Drejtave të Njeriut në Strasburg, i propozuar nga qeveria Rama, ka qënë më parë ekspert ligjor i EURALUS V.

EURALIUS V i ka ndaluar vazhdimisht qytetarët shqiptarë të kuptonin misionin dhe mësonin funksionimin e tij të brendshëm. Exit.al ka kërkuar një sërë raportesh zyrtare rreth aktivitetit të EURALIUS, të cilat më parë gjendeshin lirisht në faqen zyrtare në rrjet të misionit dhe tani janë hequr, por nuk na është dhënë ende asnjë qasje në to.

Raportet e ngjashme për ecurinë e EURALIUS IV treguan, ndër të tjera, se ka patur një Komitet Drejtues të EURALIUS-it, me anëtarë ish-Ministrin e Brendshëm Fatmir Xhafaj dhe avokatin e ish-ministrit të Brendshëm Saimir Tahiri, i cili aktulisht është në proces gjyqësor për trafik narkotikësh dhe korrupsion.

Është e kuptueshme se Komisioni i BE-së nuk do që këto fakte të zbulohen nga publiku, sepse ato tregojnë pikërisht atë që EURALIUS është: një konsorcium privat jotransparent i drejtuar nga qeveria shqiptare dhe Delegacioni i BE-së—asnjëra prej të cilëve nuk mund të konsiderohet neutral apo profesional në këtë kohë.

Letra e Delegacionit, gjithashtu, shprehet se “reforma në drejtësi po zbatohet në pëputhje të plotë me Kushtetutën e Shqipërisë dhe me legjislacionin përkatës të vendit.” Ky është një deklarim i dyshimtë, jo vetëm sepse një pjesë e madhe e këtij “legjislacioni përkatës të vendit” u miratua vetëm me votat e shumicës socialiste, por edhe sepse ky legjislacion bie në shumë pika ndesh me Kushtetutën (përfshi edhe vetë përcaktimin e “vetingut”, çfarë ka çuar ne emërimin e anëtarëve të pa vetuar në institucionet kryesore të drejtësisë) dhe, për më tepër, sepse vendi nuk ka më Gykatës Kushtetuese për të trajtuar këto çështje me rëndësi të jashtëzakonshme.

Pastaj vjen gënjeshtra e hapur se ecuria e “reformës është në shinat e duhura”. Në fakt, nuk është—nuk është në asnjë nga standardet që BE i ka vendosur vetes. Dy Shefa të ndryshëm të Delegacionit të BE-së dhe një mori ministrash të qeverisë Rama kanë deklaruar afate kohore për çdo pjesë të reformës që mund të imagjinohet dhe të gjitha këto afate janë tejkaluar pa asnjë përjashtim.

Nuk ka më as shina për reformën në drejtësi, dhe tani madje edhe specialistët që u përfshinë në hartimin e legjislacionit të saj pranojnë se ajo po shfaq shenjat e dështimit.

Një ditë pas Delegacionit, të premten Drejtoresha për Ballkanin Perëndimor në Komisionin Evropian, njëkohësisht shefja e Misionit Ndërkombëtar të Monitorimit, Genoveva Ruiz Calavera, lëshoi një deklaratë tjetër në mbështetje të reformës në drejtësi:

Rezultatet shumë të prekshme të arritura deri më sot na kanë lejuar të analizojmë këtë vitin të parë punë intensive dhe të trajtojmë sfidat që na presin përpara, duke marrë parasysh se vetingu do të vazhdojë për disa vjet për të përfunduar vlerësimin e mbi 800 gjyqtarëve dhe prokurorëve.

…Kur shqyrtohen rezultatet e vetingut të vitit të parë të zbatimit, është e qartë se procesi ka pasur ndikim të fortë mbi institucionet ekzistuese.

…Mungesa e kuorumit në Gjykatën Kushtetuese ka qenë, natyrisht, një çmim shumë i lartë për t’u paguar për tranzicionin. Nuk duhet të habitemi që procesi i rivlerësimit ka pasur ndikime dhe pasoja në gjyqësor në të gjitha nivelet. Megjithatë, procesi i zëvendësimit të gjyqtarëve është në vazhdim dhe ky tranzicion do të përfundojë së shpejti.

Kjo deklaratë tregon saktësisht problemin gjigand që po vuan reforma në drejtësi. fdysit e saj nuk e menduan asnjëherë se vendi do të përfundonte pa Gjykatë Kushtetuese dhe Gjykatë të Lartë.

Më pak se një vit më parë, Ruiz Calavera edhe publikisht deklaroi se ajo ishte e “bindur se shumë nga gjyqtarët dhe prokurorët do ta kalonin vetingun pa vështirësi,” duke përdorur të njëjtën metaforë si Delegacioni i BE-së: “vetingu është mbi shinat e duhur.”

Por tani, befas, “mungesa e kuorumit në Gjykatën Kushtetuese ka qenë, natyrisht,një çmim i lartë për t’u paguar.” Nuk ka asgjë “të natyrshme” ose “të qartë” në në këtë deklaratë, dhe asnjë burokrat i BE-së nuk i ka thënë asnjëherë qytetarëve shqiptarë se ky do të ishte “çmimi”.

Përkundrazi, tani paska ardhur koha për të “vlerësuar” dhe “trajtuar sfidat që presin përpara”. Jo për ndonjë arsye të veçantë, apo sepse ky ishte një moment i paracaktuar në proces, por thjesht sepse në fakt, “vlerësoi” Presidenti Meta, por qartazi jo në mënyrën që donin ata.

Ndaj, Ruiz Calavera vazhdon të shfaqë një optimizëm qesharak që vjen me superioritetin që ajo mendon se i jep pozicioni i saj, duke deklaruar se “tranzicioni do të përfundojë së shpejti.”

Ky “tranzicion” në fakt, do të marrë edhe 8 vjet të tjera, dhe gjatë këtyre 8 vjetëve dhe shumë pas tyre do të destabilizojë tërësisht Shqipërinë.

Çfarë është tejet e mjerueshme nga këto deklarata që vinë nga BE-ja, është fakti se ato bëhen me një arrogancë që e ndjen lehtësisht çdo qytetar shqiptar.

Të dy, si Soreca dhe Ruiz Calavera flasin sikur shqiptarët të mos e kuptonin se procesi i vetingut është një proces politik—po aq politik sa gjyqet publike në regjimin komunist. Të dy sillen sikur nuk e dinë se çdo deputet që votoi reformën në drejtësi e bëri sepse besonte se partia e tij do të mund ta manipulonte procesin në favor të tyre.

Ata sillen sikur shqiptarët nuk e dinë se eurokratët do të zhduken sa të përfundojnë mandatet e tyre, për të mos u kthyer më kurrë pas tek rrënojat e shkrumbuara që ata krijuan nën mbikqyrjen e tyre.

Besimi i eurokratëve në reformën në drejtësi—një eksperiment pa objektiva të verefikueshme, pa asnjë standard, dhe me kritere të vagëta—është kthyer në një fe, një fe me rituale, dogma, hierarki, premtime, Parajsë dhe Ferr.

Dhe, njësoj si të gjitha fetë, ajo i ka bërë eurokratët të verbër dhe të shurdhër ndaj realitetit. Nga zyrat e tyre, ata e predikojnë për ditë këtë fe, duke harruar fare se ku janë—në të parin vend ateist në botë.

Nga Artan Fuga – Në vitin 1953 vdes Stalini me të cilin ishin lidhur të gjithë shtetarët e vendeve të Lindjes dhe edhe më fort akoma Enveri! Histori e gjatë.

Mirëpo Hrushovi që erdhi në fuqi në Bashkimin Sovjetik e rrëzoi nga piedestali paraardhësin dhe nisi një fazë destalinizimi në vendin e tij! Edhe kjo është histori tjetër më vete! Mirëpo ai donte që edhe udhëheqësit prostalinistë në vendet e tjera ish socialiste të hiqeshin. Kështu ndodhi në Poloni, Hungari, Cekosllovaki, Bullgari e gjetiu!

Në fuqi vinin hrushovianët! Enveri kësaj po i rrezistonte, mirëpo ndihej i dobët! Edhe e kritikonte Stalinin, por edhe e bënte pa qejf sepse e dinte që Hrushovi donte t’a qëronte.

Ndërkohë vartësit e tij prosovjetikë në Shqipëri kishin nisur të ngrinin veshët dhe të mendonin se kishte ardhur koha e tyre.

Pikërisht në 1955 ndodh diçka e fortë simbolike. Sovjetikët ftojnë një delegacion qeveritar shqiptar në Moskë. Për rrjedhojë atë do të duhej ta udhëhiqte kryeministri prosovjetik i kohës Mehmet Shehu. Deri këtu nuk dukej ndonjë kurth a gjë e pazakontë. Mirëpo sovjetikët ftojnë edhe Enverin në delegacion jo si sekretar i parë i partisë, por thjeshtë si anëtar i presidiumit të Kuvendit Popullor. Pra, ai edhe duhej të ishte në delegacion, por edhe nuk mund ta drejtonte delegacionin.

Kështu përgjatë vizitës disajavëshe në Bashkimin Sovjetik Enveri duhej të pranonte të ishte poshtë Mehmetit. Për të përballuar sulmin nga jashtë, pra nga sovjetikët, ai pranon të lëshojë vendin e parë dhe të kalojë në rrangje më të ulta në delegacion. Atë e kishin rrëzuar të tijtë!

Ku e shoh krahasimin dhe ngjashmërinë me Edin Ramën sot si kryeministër?

Edi Rama deri para lëvizjes studentore ishte pushtetari i parë dhe i pakundërshtueshëm, drejtuesi i pakontestuar i aradhes së vet pushtetare! I doroviste të tijët kur donte, i fyente kur donte, i tallte kur donte, i lëviste nga postet kur donte!

Erdhën revoltat studentore, por ai nuk e kuptoi se ato ishin paralajmërimi i një termëti që tashmë e kishte lëvizur shtresën gjeologjike dhe valën e lëkundjes po e sillte mbi tokë. Opozita la mandatet dhe populli nisi të dali në rrugë. Përpara kërkesës të opozitës për të mos hyrë në zgjedhje pa ikur ai nga froni kryeministror, Edi Rama fillimisht u soll me arrogancë pastaj pak e nga pak e kuptoi se ishte përballë një sulmi serioz.

Si Enveri në 1955 përpara sulmit hrushovian ndonëse Hrushovi dhe Lulzim Basha nuk kanë asgjë të përbashkët midis tyre.

Në këto kushte Enveri ishte i detyruar t’i thërriste mendjes. Nuk mund t’i mbante të dy frontet, edhe kundër armikut të jashtëm, revoltave popullore, edhe kundër bashkëpuntorëve, partnerëve dhe të pakënaqurve dhe arrivistëve në kampin e tij.

Për të përballuar revoltat popullore që duan t’a rrëzojnë, edhe Edi Rama nuk kishte asnjë rrugë tjetër veçse të pranohej të rrëzohej nga të tijtë që sikurse duket fare qartë ja kanë kushtëzuar ndihmën dhe përkrahjen : “Ne të ndihmojmë me kusht që të biesh nga kali, të jesh thjesht njeri nga ne, formalisht në krye, por pushtetin e vërtetë do ta kemi ne!”

Sikurse Enverin që e cuan bashkë me të tjerët thjesht si anëtar në delegacion, e fyen, e poshtëruan, por titullin e sekretarit të parë nuk ja hoqën! Atyre që e rrëzuan për aq javë sa vazhdoi vizita, nuk u interesonte kjo gjë, i lanë ofiqin, por i rrëmbyen pushtetin!

Edhe sot Edi Rama vazhdon të jetë kryeministër, përballë revoltave deklaron se nuk jep dorëheqjen, kurse në kampin e tij as e kanë pyetur fare, sepse tashmë e kanë hequr. Titullin e ofiqit ja kanë lënë, kryeministër i thonë, por në fakt ka tashmë çelësat e kashtës!

Ngjarjet me akademinë e shkencave të shqipërisë, sado dytësore në raport me revoltat popullore, janë treguesi simbolik i kësaj. Shpesh raportet e pushtetit shfaqen simbolisht në ngjarje shkencore, sportive, kulturore. A nuk u hap Kina duke luajtiur ping pong?

Përpara disa muajsh Edi Rama krenohej që do t’a bënte reformën e plotë në Akademinë e Shkencave, angazhohej publikisht, kurse tani jo vetëm u detyrua të kthehet te ish ministri i diktaturës për ta bërë kryetar akademie, por edhe i pranoi si ëngjëj, nga halli, si çeçua, edhe akademikët që më parë i përbuste si të paaftë dhe akademinë si farsë. Madje u detyrua që edhe të bënte sikur nuk e kishte problem që ta dhunonte edhe deputetja e vet Eglantina Gjermeni që bashkë me disa të tjerë bëri siç thonë francezët një “mutinëri” – kryengritje në pallat – duke ja dhunuar Edi Ramës ministren dhe zëvendësministrin e arsimit, duke e detyruar kryeministrin të lëpijë atë që kishte pështyrë, duke ua marrë nga dora variantin ligjor të s. gj. dhe e cuar vetë në Kuvend. Pa ja fërshëllyer fare ekzekutivit dhe Edi Ramës!

Cfarë turpërimi i pranuar gjoja duke bërë sikur ishte edhe dëshira e tij, ose duke heshtur. Hesht si Enveri në 1955!

Enveri në delegacion bënte sikur nuk e vinte re se e kishin hequr, se e kishin rrëzuar të tijët! Kënaqej duke luajtur me emrin e sekretarit të parë. Edhe Edi Rama bën sikur nuk e kupton se e kanë hequr “ujqit” dhe “dhelprat” brenda kampit të vet. Nuk dorëhiqet përpara protestave popullore, por në fakt pranon ta kenë hequr brenda kampit të tij!

Eshtë hequr tashmë në tre kuptime.

E para, në kuptimin partiak. Brenda kampit të tij para disa kohësh kishte tri parti që integroheshin dhe mbivendoseshin me njera tjetrën. Sundonte Rilindja me partinë e 99 – çave, pastaj vinte partia e punës dhe në fund partia socialiste. Kurse tani e para vjen partia e punës, më pas vjen partia socialiste që rivalizon me Rilindjen. Gjithsesi kupola drejtuese tani është ajo e vitit 1980 dhe më parë. Kjo u konkretizua në kreun e akademisë të shkencave. Brenda kampit qeveritar Rilindja është përmbysur.

E dyta në plani e statusit pushtetar personal. Edi Rama tani në radhën e drejtuesve shtetrorë realë është besoj figura e katërt ose e pestë, ndofta edhe e gjashta ose e shtata. Vjen i pari, AI që ka pushtetin, pastaj vjen kryetari i akademisë së shkencave, më pas vjen dikush që formalisht është nën Ramën, vijnë më poshtë edhe një ose dy ministra dhe në fund dikush që është përzënë nga qeveria, por që në hije ka pushtetin e kërcënimit. Pastaj në radhë më poshtë vjen kryeministri ynë. Shumë më poshtë! Prandaj gjendja është bërë delikate për vendin sepse ai që ka titullin për të qeverisur është përzënë nga të tijët me vetë dëshirën e tij, për t’u mbrojtur nga protestat e drejta popullore, kurse ata që e ushtrojnë realisht pushtetin nuk e kanë tagrin për të qenë ushtruesit e tij.

E treta janë përmbysur funksionet dhe nuk e njeh më “qeni të zonë”. Deputetët janë bërë të pakomandueshëm nga Edi Rama, asnjë prej ministrave tashmë nuk heq dot nga posti, socialistët e vjetër as që duan të dinë për të dhe i bëjnë puçe natën dhe ditën dhe madje i dalin edhe me foto andej nga hanë darka e dreka. Kandidati për kryetar bashkie ja mori me hir a me pahir të drejtën e kandidimit ndonëse flirtonte hapur me kundërshtarët e kryeministrit të tij! E ironizojnë hapur dhe ai bën sikur nuk e kupton lojën e tyre dhe luan ende me postin e kryeministrit pa pushtet.

Ata që e kanë rrëzuar e lenë të vuajë duke e lënë të jetë qirambajtësi i ndërtesës të kryeministrisë ku nuk është më pushteti. Kryeministri ynë mbron me policë një ndërtesë ku nuk ka më asgjë. Mbrojtësit e tij, pra ata që e kanë rrëzuar nga pushteti dëshirojnë që opozita t’a sulmojë sa më fort kryeministrin e gjorë sepse sa më i dobët të jetë ai, aq më shumë do të kërkojë ndihmën e tyre, dhe aq më poshtë ata gradualisht do t’a radhisin Edi Ramën në hierarkinë e pushtetit. Nga i shtati mund ta radhisin te vendi i dhjetë apo edhe më poshtë sepse në politikë po të rrëshkiti këmba, e pata paralajmëruar vite më parë, as Henri Cili dhe as liberalizmi rural nuk të njeh më për udhëheqës reformash si ato të vitit 1936 (sikurse e ka pas deklaruar në shtyp), lëre pastaj të tjerët.

I ka ndodhur një revoltë në anije, e kanë përmbysyr, ka rënë viktimë e një “mutinërie”, sikurse thuhet në frëngjisht kur detarët ngrihen në revoltë ndaj kapitenit dhe marrin komandën e anijes! Ministret apo ministrat e hequr bëjnë sikur merren me punë të tjera dhe heshtin duke treguar se e kanë braktisur anijen! Ja bëjnë me isharete opozitës!

Cfarë i mbetej të bënte Enverit në 1955 për t’a zgjidhur hallin e tij!

E para ta linte pushtetin dhe Shqipërinë të destalinizohej!

E dyta, alternativa e kundërt, ta rimerrte pushtetin, t’i qëronte armiqtë e brendshëm, të kthehej te stalinizmi, dhe të izolohej nga e gjithë bota.

Uroj që Edi Rama të mos e marri si të mundshëm këtë variantin e dytë, sikurse bëri me kryetarin e akademisë të shkencave, por duhet të përmbyllet ne lexime të thella të historisë, të hyjë në një reflektim të thellë e të qetë, (nëse është vetëm çështje reflektimi – cka e dyshoj) sepse shenjat e para të pasojave nga një alternativë e tillë janë dhënë : stalinistët po i hypin mbi kokë dhe po i marrin të gjitha postet, emisionet televizive, funksionet, nuk po e pyesin, dhe izolimi nga bota ka dhënë shenja të forta se ka nisur.

Kujdes historinë!

Nuk është zanat për kapterra në lirim a genocidistësh që gënjejnë si derra a anti – Hamletianësh që në vend të babës dhe nënës kanë akademinë e shkencave, por te ajo histori që të thërret nga larg : “Poqese ndjek të njejtën rrugë matematikisht je i humbur!”