Shkruan,  Gjokë  DUKAJ

Dita e sotme, 15 tetori, do të kujtohet, si njëra nga datat më të shënuara në historinë e re të Trieshit, të kësaj treve të lashtë dhe të lavdishme nëpër shekuj. Ishte kjo një ditë e cila, do të kujtohet, do të ruhet dhe përshkruhet nga gjeneratat e kohës për brezat që vijnë të cilëve busti i heroit tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti Skënderbeu, do tu kujtoj jo vetëm dashamirësinë e njerëzve tonë për tokën e të parëve por edhe lashtësinë dhe lavdinë e kësaj treve e cila, me aq besnikëri, ka ruajtur traditën kombëtare duke e kultivuar atë në gjeneratat e ardhshme. Oborri i shkollës nëntëvjeçare në Triesh, prej sot, shndritë përjetësisht nga busti i lirisë, lavdisë dhe krenarisë sonë kombëtare. Ishte kjo një ditë plotë kujtime nga e kaluara për nxënësit e shumtë, breza e gjenerata të ndryshme, të cilët brenda dyerve të kësaj shkolle mësuan shkrim-leximin, mësuan vargje dhe këngë për heronjtë dhe të kaluarën tonë. Dhe, pikërisht këtë ditë të bukur, takuam mësimdhënës dhe nxënës të gjeneratës së vet, të ndarë dekada më parë rrugëve të jetës dhe të fatit. Por, para së gjithash, ishte kjo dita për të përkujtuar ata që para diçka më tepër se 50 viteve të plota, të vetëdijshëm për figurën madhështore të Gjergj Kastriot Skënderbeut, insistuan që shkolla e këtushme të mbaj emrin e tij. Ata, duhet kujtuar dhe shënuar në historikun e këtij truallit për dashamirësinë dhe largpamësinë e tyre, të trashëguar nga të parët dhe që në këtë mënyrë e kultivuan në brezat e ardhshëm. Në ato kohëra të egra të sistemit monist, bijtë e këtij trualli, të brumosur me ndjenjën e atdhedashurisë të trashëguar nga brezi në brez, patën guximin të këmbëngulin në kërkesën për vlerën e shenjtë kombëtare, të njohur anembanë globit, Gjergj Kastrioti Skënderbeu. Respektin më të thellë për ata të cilët vendosën gur-themelin e kësaj dite në vitin 1968, të shekullit të kaluar, emrat e të cilëve janë gdhendur në historinë e të ardhmes së kësaj treve. Ata të cilët, asokohe, kanë gëzuar duke na lënë në trashëgimi këtë vatër të dijes me emrin më të bukur të krenarisë sonë kombëtare.

Folësit e kësaj feste, me rreshtat e shkruar për këtë rast, shpalosën detaje dhe të dhëna të shumta nga e kaluara, për ngjarje dhe personalitete të kësaj treve dhe më gjerë duke pasqyruar kështu të kaluarën e afërt dhe më të largët e që është shënuar nga kronistët e kohës, studiues dhe krijues të ndryshëm, me shpresë se përmbajtjet e tilla do të plotësohen dhe pasurohen në të ardhmen. Kjo ditë, kishte tubuar në këtë hapësirë të bukur bashkëvendës të shumtë jo vetëm trieshjanë, nga vende të ndryshme, sidomos nga SHBA, të ardhur këtu për të përjetuar këtë ngjarje madhore kombëtare. Ata, të entuziazmuar e po aq të emocionuar nga kujtime të shumta nga fëmijëria dhe rinia e kaluar në fshatrat përreth, rikujtuan oborrin e shkollës përplot me qindra vogëlush e vogëlushe, nxënës të gjeneratave të ndryshme të kësaj shkolle. Të tubuar rreth fondacionit “Trieshi”, ata, që me mjetet dhe nismën e vet për ndërtimin e këtij busti dhe vendosjen e tij mes shkollës dhe rrugës kryesore, përmbushën premtimin e dhënë nga mërgimi në shenjë dashurie për vendlindjen e vet. Urojmë që kjo dhe shkollat tjera në trevat tona, të kenë gjithnjë e më shumë nxënës, që klasë dhe oborre të shkollave të mbushen me vogëlush dhe vogëlushe për një të ardhme më të ndritur në trevat e Malësisë. Pranë bustit të heroit tonë kombëtar, të shkruajnë dhe këndojnë nxënës të gjeneratave të ndryshme, duke kujtuar të kaluarën dhe ndërtuar të ardhmen. Brezat e rinj, do ta kujtojnë këtë ditë si një tubim madhështor në këtë vend, me numër të madh njerëzish dhe medie të shumta, nga Mali i Zi, Kosova dhe Shqipëria, të cilat me kronikat e veta do të njohin opinionin e gjerë mbarëshqiptar për rrjedhën e kësaj ngjarje të shënuar.        

Nga Beqir SINA – New York City

10 Tetori shënoi vitin e pestë të organizimit të mbrëmjes bamirësisë “Meet us Halfway” – “Takohuni me Gjysmë rrugë” në Nju Jork

NEW YORK CITY : “Aksioni për Nëna dhe Fëmijë”, u rikthye përsëri në qytetin e Nju Jork-ut, me mbrëmjen filantropike për të ngritur fonde për shpëtimin e jetëve të nënave dhe fëmijëve në Kosovë, me nji mbrëmje te bamirësisë të mbajtur në klubin prestigjoz Yale të Qytetit të Nju Jork-ut, mbrem (datën 10 Tetor 2019) nderojë me ne kete 5 vjetor, me një “Mirënjohje”, të vecantë, fotografin e famshëm shqiptar, ne Amerike, Fadil Berisha, për kontributin e tij të madh në bamirësi dhe inspirimin e promovimin e shqiptarve në SHBA.
AMC -Action for Mothers and Children , bashkë me partneret, donatorët dhe miqtë e tij, filantropist, artist, afarist e biznesmen, gazetar, student, veprimtar të komunitetit, activist shqiptar dhe amerikan, ishte pjesë edhe këtë vit per organizimin në Nju Jork, të mbrëmjes bamirëse për rritjen e fondeve të saj– në një mbrëmje e madhe koncentrale, kjo që tashmë mbahet për të pestin vit në radhë, dhe është bërë tradicionale.
Ne kete mbremje Gala moren pjese diplomatet e Kosoves ne Nju Jork e Uashington , Ambasadorja Vlora Citaku, Konsullja e Pergjithshme , Ambasadorja Teuta Sahatqija,me diplomatet, Bylykbashi, Ymeri, Demiri e Krasniqi,, perfshire, filantropistin Richard Lukaj, Edd Hamel, Ilir Rusi, Ramiz Kukaj, Martin Shkreli, Lui Fundo, Mark Kosmo,Shpresa Xhaklli,Gani Shehu, Bruno Selimaj, Eva Kokalari, Gorigio Kola, Lumi Hadri dhe Patric Devine e tjer.
10 Tetori që shënoi vitin e pestë të organizimit të mbrëmjes bamirësisë ‘Meet us Halfëay’ – “Takohuni me Gjysmë rrugë” , në Nju Jork në njërin pre gradacileve në zemër të qytetit, Klubin “ Yale Club”, gjatë së cilës mblidhen fonde për shërbime shëndetësore në të mirë të nënave dhe fëmijëve në Kosovë, u pasurua më një preformancë të muzikës klasike dhe asaj popullore.
Këngë e valle nga repertori i “Mbretëreshes” se këngës së Shqipërisë së Mesme, Merita Halili, dhe mjeshtri I fisarmonikës Raif Hysnei, Sopranoja e njohur Dëshira Ahmeti Kerliu dhe vilionistja e talentuar nga Tirana Joana Kaimi.
“Mirënjohja” të vecantë, pwr fotografin e famshëm shqiptar Fadil Berisha, për kontributin e tij të madh në bamirësi dhe inspirimin për bamirësi në komunitet, u dorezua, nga Ambasadorja e Kosovës, në Uashington , znj. Vlora Citaku,.
Ambasadorja Citaku që ja dorëzojë fotografit shqiptar në Amerikë, Fadil Berisha, pllakwn me e “Mirenjohjes” duke e vlerësuar artistin shqiptar si një vlerë e cmuar artistike e shqiptarëve të Amerikës, për promovimin e cdo gjëje të bukur shqiptare nëpër botë., tha se “Fadil Berisha, është dalluar edhe për humanizmin e tij të pashëmbëllt në SHBA, organizmin e koncerteve të bamirësisë për Shqipërin, Kosovën, dhe mbarë Trojet Shqiptare, Ai kapromovuar cdo gje te bukur per Shqiperine e Kosoven, dhe ka insipruar dhjetra e qindar artistet te rinje”
Si cdo here mbrëmja do të përfshinte përvec muzikës, dhe vlerësimeve, edhe një Rrjetëzim, Koktel dhe Ankand të Qetë, ndërsa folëse kryesore e mbrëmjes ishte sopranoja me fame botërore Inva Mula në cilësinë e Ambasadorës për shëndetin e mirë të nënave dhe fëmijëve.
Kjo mbrëmje u bë e mundur falë miqve dhe anëtareve të bordit të fondacionit që jetojnë dhe veprojnë në Amerikë siç janë, Valon Xharra, Drin dhe Rialda Kukaj, Fadil Berisha, Elizabet Peraj dhe Tess Kukaj.
“Të gjitha fondet e ngritura këtë vit do të orientohen për të furnizimin me medikamente esenciale për të shpëtuar 300 foshnje gjatë 2020, të sigurohen prenatal vitamina, amoxicilin dhe spirale për 700 gra, të edukohen 1338 prindër rreth planifikimit familjarë, shtatzënisë së hershme, lindjen dhe periudhën pas lindjes, të identifikohet canceri i qafës së mitrës me anë të ofrimit të pap-testit falas për 3600 gra dhe vajza.” tha Valon Xharra, një ndër udhëheqësit kryesor të Fondacionit “Action for Mothers and Children -“Aksioni për Nëna dhe Fëmijë”
Më pas u shfaq një video -projeksion ku flitej për aktivitetin dhe misionin e Fondacionit Action for Mothers and Children -“Aksioni për Nëna dhe Fëmijë”
Menjëhere pas lufte në Kosovë, në 2000tën, shkalla e vdekshmërisë së foshnjeve ishte 29 vdekje për 1000 lindje – kalonte normat Ballkanike dhe ato Europiane. “Aksioni për Nëna dhe Fëmijë” bashkë me partneret, donatorët dhe miqtë e tij ishte pjesë e betejës së shumë individëve që këtë shifër ta ulim në afro 11 për 1000 lindje sa është sot. Por beteja s’ka përfunduar ende! Përreth “Aksionit për Nëna dhe Fëmijë” shumë individë u bashkuan që ta përmbushin ëndrrën e tyre dhe fillimisht themeluan “Fondacionin për Nëna dhe Foshnje të Shëndosha” në 2009-tën, me iniciativën e Dr. James Strickler.
Qysh nga 2013ta, individë me ndikim dhe vullnet të mirë nga fusha e shëndetësisë, biznesit, kulturës dhe ekonomisë nga Kosova e Diaspora (përfshirë midis tjerësh Ardiana Bunjaku, Jehona Gjurgjeala, Rexhep Hoxha, Richard Lukaj, Bekim Ahmetaj, Ilirjana Bajraktari, George Little, Philip Sigëart, Ilir Hoxha dhe së fundi princesha e ardhshme Elia Zaharia) bashkuan forcat në përkrahje të kauzës dhe e rritën fondacionin në atë që sot quhet “Aksioni për Nëna dhe Fëmijë.” Misioni jonë është të shpëtojmë sa më shumë jetëra të fëmijëve dhe nënave në Kosovë.
‘Aksioni për Nëna dhe Fëmijë’ (AMC), në mbledhjen të 5-të të fondeve vjetore ne mbremjen Gala me titull : ‘Takohuni me Gjysmë rrugë’ më 10 tetor , në Sallën e Madhe të Yale Klubi i New York City, u mbyll me kenge e valle nga te gjitha trevat.
Pritja e mbledhjes së fondeve të organizuar nga Fondacioni “Aksion për Nëna dhe Fëmijë” synon të rrisë ndërgjegjësimin dhe fondet e nevojshme për vazhdimin e programeve të tij shëndetësore për të përmirësuar dhe shpëtuar jetën e nënave dhe fëmijëve në Kosovë.
Në përvjetorin tonë të 5-të ‘Takohuni me ne gjysmë të rrugës’, AMC angazhohet të:
– Siguroni ilaçe thelbësore, për të shpëtuar jetën, për 300 foshnje të parakohshme në vitin 2020;- Siguroni mbi 700 gra me Vitamina Prenatal, Amoxicilin dhe Spirale në vitin 2020;- Edukoni 1338 prindër për planifikimin e familjes, shtatzëninë e hershme, lindjen dhe periudhën pas lindjes në vitin 2020;- Ndihmoni 3,600 gra që të diagnostikojnë kancerin e qafës së mitrës përmes testimit falas Pap-njollë në vitin 2020;- Përmirësimi i Disiplinës Pozitive në 1000 fëmijë birëdhënës dhe jo-birë në Kosovë në vitin 2020.
‘Aksioni për Nëna dhe Fëmijë’ (AMC), shkruan ne faqen e saj te internetit se: Fondacioni Hitchcock njihet nga Shërbimi Amerikan i të Ardhurave të Brendshme si një seksion 501 (c) (3) organizatë jofitimprurëse. Tatimpaguesit e Shteteve të Bashkuara mund të zvogëlojnë kontributet e Fondacionit nga taksat e të ardhurave të tyre deri në masën e lejuar me ligj.
Fondacioni Hitchcock ka rënë dakord të administrojë mbledhjen e fondeve për organizatën tonë si një 501c3 dhe të ndihmojë në prishjen e kostove të tepërta dhe të infrastrukturës për AMC, duke mundësuar kështu përkushtimin e fondeve të mbledhura për t’i shërbyer drejtpërdrejt nevojave të Nënave dhe Foshnjave.
Si cdo here mbrëmja do të përfshinte përvec Muzikës, dhe Vlerësimeve, një Rrjetëzim, Koktel dhe Ankand të Qetë, ndërsa folëse e mbrëmjes ishte sopranoja me fame botërore Inva Mula në cilësinë e Ambasadorës për shëndetin e mirë të nënave dhe fëmijëve.
Kjo mbrëmje ub bë e mundur falë miqve dhe anëtareve të bordit të fondacionit që jetojnë dhe veprojnë në Amerikë siç janë, Valon Xharra, Drin dhe Rialda Kukaj, Fadil Berisha, Elizabet Peraj dhe Tess Kukaj.“Të gjitha fondet e ngritura këtë vit do të orientohen për të furnizimin me medikamente esenciale për të shpëtuar 300 foshnje gjatë 2020, të sigurohen prenatal vitamina, amoxicilin dhe spirale për 700 gra, të edukohen 1338 prindër rreth planifikimit familjarë, shtatzënisë së hershme, lindjen dhe periudhën pas lindjes, të identifikohet canceri i qafës së mitrës me anë të ofrimit të pap-testit falas për 3600 gra dhe vajza.” tha Valon Xharra, një ndër udhëheqësit kryesor të Fondacionit “Action for Mothers and Children -“Aksioni për Nëna dhe Fëmijë”

Nga Berat Buzhala

Pas pak ditësh, e shumta pas pak javësh, në zyrën e kryeministrit në Prishtinë do të banojë një djalë që do t’ia marrë shkëlqimin homologut të tij në Tiranë. Tash nuk do të ketë më spektakël kur Edi do të kalojë nga Morina në Vërmicë, por kur Albini do të kalojë nga Vërmica në Morinë. Nuk mund të jesh edhe shok i Shefqet Kastratit – Qetit, edhe politikan rebel dhe antiestablishment. Iku koha kur hante qeni petulla.

I takojnë të kaluarës ditët kur kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, pas ditëve të lodhshme të punëve në Tiranë, vendoste që të dilte pak deri në Prishtinë për t’u çlodhur dhe për t’u argëtuar.

Për të territori i Kosovës, kryesisht, ishte një lloj cirku i madh, ku flitej pak më ndryshe, njerëzit silleshin pak më ndryshe, kurse ai që nga pika e kufirit në Vërmicë e deri në Fabrikën e Amortizatorëve në Prishtinë e gëzonte, padrejtësisht, epitetin e të diturit.

Për Edi Ramën nuk do të këtë kurrfarë pengese që të vijë rregullisht në Prishtinë, sa herë t’ia dojë zogu i qejfit, të shkojë në Presidencë në Prishtinë, të shkojë në Fabrikën e Amortizatorëve, por tash ai e di që në Prishtinë është veshur me pushtet një politikan, të cilin opinioni publik në Kosovë dhe në Shqipëri e konsideron më të pastër, më të ditur, më të kulturuar, me të lexuar, sesa Edi Ramën.

Ka mundësi që Albinin e ndajnë nga pozita e kryeministrit edhe disa javë. Ka mundësi që atë e ndan nga pushteti edhe ndonjë plan i presidentit Thaçi, që të mos e lërë ta marrë pushtetin fare, por unë po flas këtu për vendimin e qytetarëve të Kosovës që ta veshin atë me pushtet.

Ndërsa, kur kanë kaluar pesë ditë prej këtij vendimi, Edi Rama, që vite më parë e quante Kurtin “vlerë kombëtare”, ende nuk po denjon që ta urojë atë për fitoren. Edi Rama vazhdimisht e ka konsideruar Kurtin “vlerë kombëtare”, por për të qëndruar në opozitë e jo për ta ndarë me të, tash e tutje, një lloj të pushtetit mbarëkombëtar, kategori kjo jokushtetuese, por shumë domethënëse.

Më kujtohet kur Rama e kishte vizituar Prishtinën, si kryebashkiak, fill pas përfundimit të luftës. Ai, përveç takimeve të tjera, e kishte takuar edhe Ismet Beqirin, homologun në Prishtinë. Ai takim, në vetvete, dukej si satirë politike. Ismeti i parashikueshëm dhe i veshur me ca palë tesha të gjata dhe të gjëra, me ndonjë ngjyrë që ndoshta as nuk kishte emër, kurse në krah të tij Edi dekadent, i papërmbajtshëm dhe i paparashikuar, i veshur në atë mënyrë që vetëm ai do të guxonte. Plus me çorape të kuqe.

Në atë kohë veshja e tyre nuk ishte gjë e lehtë, siç është sot, bie fjala, kur edhe “kuca e maca” e bëjnë një gjë të tillë. Ne që ishim më të rinj i lëpinim buzët. Dëshironim ta kishim në krye të kryeqytetit një djalë të ri dhe avangardist, sikur puna e Edit, që kishte arritur ta bënte, me ndihmën e ngjyrave, Tiranën një qytet simpatik. Dëshironim ta kishim në krye të Prishtinës një si puna e Edit, që kur nervozohej me konventat e merrte sëpatën në krah dhe dilte rrugëve të qytetit për të vënë rend dhe ligj.

Një gjendje e tillë e pabarazisë ka vazhduar gjatë. Kosova dhe Prishtina po zgjidhnin dhe po emëronin politikanë që Edi Ramën po vazhdonin ta shikonin prej pozitave inferiore. Në kafet kryesore të Prishtinës çdo koment për të niste e mbaronte me “llegendë osht”. Kështu thoshin edhe ata që ndoshta nuk do të votonin për të. Mirëpo, ishte “llegendë” ndryshe prej udhëheqësve tanë.

Shkumonte në studio televizive, i thyente rregullat, i tallte njerëzit, i tallte udhëheqësit tanë e në fund u shkonte edhe në shtëpi për një gotë raki. Me një fjalë shou. Këta të ngratët intimidoheshin prej tij. Nuk e dinin se çfarë ishte e lejueshme e çfarë nuk ishte, nuk e dinin a duhej t’i përgjigjeshin a jo. Nëse e bënin një gjë të tillë rrezikonin ta bënin atë në mënyrë të trashë dhe të pashije. Prandaj, kryesisht zgjidhnin atë që dinin ta bënin më së miri: heshtjen e varrit “Hajt se Edi mo”. Me demek: ky kështu është, nuk mund të shtyhemi me të.

Kjo për Edin ishte fitore simbolike, por e jashtëzakonshme në fushën e propagandës. Me të nuk matet askush, sepse ai ka lexuar shumë, ai e cakton se çka është e lejueshme e çka nuk është e lejueshme, çka është e pranueshme e çka nuk është e pranueshme. Nëse e ka thënë Edi, edhe nëse nuk ka qenë e lejueshme deri atëherë, aty e tutje bëhej e tillë.

Presidenti i vendit, Hashim Thaçi, duke u ndier i kërcënuar prej fenomenit “edirama”, i ishte nënshtruar transformimit. Një ditë të bukur në Prizren, në Dokufest, vite më parë, në shoqëri me Edin (dhe Batonin) kishte vendosur të dilte i veshur me një bluzë të pazakontë për të deri në atë dakik. Aty e tutje Thaçi kishte vendosur të ndryshonte në veshje dhe në stil. Pak a shumë kishte ndryshuar me vendim.

Mirëpo, jeta e tij, karriera e tij, ngritja e tij, ishte në mospërputhje flagrante me atë të Edit. Prandaj, çdo gjë që i rrinte Edit nuk i rrinte Thaçit. Ai shpeshherë është dukur në trup të huaj. Po e imitonte dikë që nuk ishte profil i tij. Mirëpo, këtë e bënte nën presion të madh publik. Dëshironte me çdo kusht që të ishte “in”. Ka mundësi që Edi këtë gjë e ka përjetuar me njëfarë lezeti. E ka ditur që kolegët e Prishtinës, po luanin në terrenin ku ai ishte i pamposhtur. Aty Edi do t’i mundte ata për të shtunë e shtatëqind vjet.

Mirëpo, çdo gjë e ka një fillim dhe një fund. Fundi i hegjemonisë kulturore dhe trendvendosëse mori fund të dielën në orën 19 të mbrëmjes. Qytetarët e Kosovës, me votën e tyre, përveç që i sfiduan rëndë politikanët e Kosovës, i sfiduan edhe politikanët e Shqipërisë, posaçërisht Edin.

Para mikrofonit tash është një djalë i Prishtinës që veshjen, sidomos kohëve të fundit, e konsideron vetëm si një mjet për t’u mbrojtur nga të ftohtit ose të nxehtit, e jo për të vendosur standarde të reja, e as për të përcjellë mesazhe të koduara kulturore.

Nëse establishmenti politik në Prishtinë dhe Tiranë do t’i vishte kostumet e Kurtit ne do të talleshim me zakonshmërinë e tyre. Mirëpo, kur i shohim të veshura në trupin e Kurtit ne të gjithë e dimë që ai këtë po e bën, jo pse nuk e di se çka është “më ndryshe”, jo pse ai nuk di që me anë të veshjes t’u përshtatet rrymave të preferuara muzikore të tij, e as rrymave të preferuara ideologjike të tij, por sepse kjo për të tash është e rendit të dytë a të tretë.

Ai ka vendosur të vishet dhe të duket sa më në mënyrë monotone të mundshme, në mënyrë që kjo gjë të mos e shpërqendrojë votuesin e tij në Prishtinë, apo admiruesit e tij në Tiranë, prej asaj se çfarë thotë Albini.

Veshja si deklaratë, veshja si rebelim, për Kurtin duket që ka qenë e rëndësishme në vitin 1997, kur përballë tij dhe shokëve të tij gjendej politika serbe. Tash, veshja për të është thjesht obligim, sepse ai nuk do të frikësohej nga gjykimi i opinionit edhe nëse do ta vishte atë xhemperin e leshtë që e kishte veshur në burgun e Pozharevcit, kur kishte arritur t’u fliste mediave botërore.

Se çka është antiestablishment e çka nuk është, koncepti i Kurtit tash dallon thelbësisht nga koncepti i Ramës. Për kryeministrin në ardhje të Kosovës veshja ndryshe gjatë ditës, “Adidas”-kat në takime të rëndësishme ndërkombëtare, kravatat plot lule, nuk të kualifikojnë si politikan rebel, nëse gjatë natës e takon Shefqet Kastratin – Qetin, për të bërë pazare të pista në kurriz të qytetarëve.

Për Kurtin, së paku prej asaj çfarë ai ka thënë dhe çfarë është zotuar që do ta bëjë, nuk mund të jesh politikan rebel i majtë e jokonvencional, e në anën tjetër ta udhëheqësh shtetin më të varfër në Evropë, por personalisht të udhëtosh me “private jet”, “Rolls Royce”-t, “Bentley”-t e oligarkëve më të pasur në këtë pjesë të Evropës.

Për këto dhe shumë arsye të tjera, Rama kur e sheh Kurtin e sheh atë që realisht do të donte të ishte vetë, por që i korruptuar në bosht i ka tradhtuar këto ideale. Krejt çfarë i ka mbetur prej tyre është gardëroba. Në teori, një socialist i majtë kurse në praktikë udhëheqës i një bande të babëzitur që synim në vetvete e ka që t’ua marrë shqiptarëve edhe dheun nën këmbë.

Tashmë këtij revolucionari i ka dalë boja. I ka dalë boja në Tiranë e i ka dalë boja edhe në Prishtinë. Çdo gjë në këtë botë peshohet më së miri kur krahasohet me diçka.

Edi Rama ishte interesant në krahasim me kë? Po, ai ishte interesant para 20 vjetësh në krahasim me Ismet Beqirin.

Edi Rama ishte interesant, posaçërisht për rininë, në krahasim me kë? Ishte interesant në krahasim me Isa Mustafën, Ramush Haradinajn, Kadri Veselin e Hashim Thaçin.

Mirëpo, a është Edi Rama interesant në krahasim me Albin Kurtin? Tash e tutje nuk është më. Albini për Edin është një pasqyrë në të cilën ai do të shikohet dhe do ta shohë veten se sa është plakur, se sa hipokrit është, se sa i korruptuar është, e pse jo edhe sa i paditur është.

Në ndërkohë që Edi e ka argëtuar Qetin, duke mos pasur kohë për lexim, Albini e ka vazhduar stilin e tij të jetës. Kjo ka qenë një kohë mjaftueshëm e gjatë, sa për t’u krijuar një epërsi e dukshme kulturore.

Ka mundësi që rrobat që Albini ka në trupin e tij blihen diku në Ferizaj e Prizren dhe nuk kushtojnë më shumë se 50 – 100 euro, kurse ato të Ramës në Paris a Milano dhe kushtojnë më shumë se 500 – 1000 euro, por për herë të parë dukja nuk do t’i ndihmojë Edit që të duket më ndryshe. Madje do të duket më ndryshe, por për fatin e tij të keq. Për herë të parë tash publiku rrobat e Edit do t’i gjykojë më ndryshe. Kur po flas për publikun po mendoj për atë në të dyja anët e kufirit.

Pra, iku koha kur Edi do ta kërcente kufirin për të ardhur në Kosovë për ta takuar një fis aborigjenësh primitiv, si një konkuestador pervers i kohëve moderne, të cilit i lejohej çdo gjë, thjesht dhe vetëm sepse ishte Edi. Koha e spektaklit mori fund. Tash njësi matëse do të jetë tjetër gjë.

Në një postim të tij në rrjete sociale, gazetari Lutfi Dervishi ishte kirurgjikisht i saktë kur shkroi se “Kosova nuk është vetëm popullsia më e re e kontinentit, nuk është vetëm vendi me rokstarët më të famshëm të kohës, nuk është vetëm kombëtarja më befasuese në futboll. Kosova është vendi që kur e lyp koha luftën e bën me armë, kurse për revolucion i mjafton kutia e votimit”.

Sigurisht që kam shumë pikëpyetje për Albinin kryeministër, por për ato një ditë tjetër.

Publikuar më parë tek Gazeta Express.

Gjoni Athans, një ikonë, një thesar artistik dhe një këngëtar shumë i realizuar i operas shqiptare

BOSTON MA : John Athanas Joseph, në moshën 93 vjeç, ndërroi jetë herët të martën në mëngjes, 1 tetor 2019 në Spitalin Mass General në Boston, Massachusetts. Në momentet e fundit të nadrjes nga kjo jet ai ishte i rrethuar nga familja e tij e dashur –  vdiq duke mbajtur duart e të dy vajzave, që i donte aq shumë.
Prindërit e Gjonit ishin Olimbia dhe At-Thanas Joseph. 
Ai lindi më 4 nëntor 1925 në Brockton, MA. Kurse, u diplomua në Konservatorin Tchaikovsky në Moskë, Rusi, ku mori një diplomë në Belcanto si një këngëtar tenor i operës. Ai ishte i përkatësisë etnike shqiptare, dhe u bë një këngëtar i mirënjohur i operës në Shqipëri dhe në mbarë botën. 
Arritjet e tij përfshijnë shumë role drejtuese të operës në Teatrin e Operas dhe Baletit në Tiranë, Shqipëri. Mbasi, ai është më së shumti i njohur për performancën e tij në operën Skënderbe, të Prenk Jakovës. Gjatë jetës së tij, ai mori shumë akordime, siç është çmimi i 2-të i Konkurrencës Ndërkombëtare të Operës, në vitin 1957, Medaljen e Mirënjohjes nga presidenti i Shqipërisë, çmimin e Arritjes Lifetime nga Organizata AANO, ndër të tjera.
 Ai ishte gjithashtu një profesor i Belcantos në Akademinë e Arteve në Shqipëri për mbi 20 vjet. Gjoni erdhi në SHBA në 1994, ku ai vazhdoi të kontribuojë për shqiptarët, por edhe për komunitetet e tjera artistike, atë  ruse e greke në Boston, si profesor, interpretues dhe mentor.
Një njeri shumë famijar i dashur dhe me shumë humor….!
Në vitin 1961, Gjoni, u martua me të dashurën e jetës së tij, Sekine Sharofi. Gjoni la pas gruan e tij, vajzat Mirela dhe Edlira, mbesa Julia dhe nipi Easton. Ai gjithashtu la pas anëtar të tjer të afërt shumë të famijes si : mbesën e tij Marianan dhe burrin Sandri, nipin Angelo dhe gruan e tij Natasha, dhe mbesa e Mirës, ​​si dhe shumë anëtarë të tjerë të familjes në anën e gruas së tij, të cilën ai e donte si familjen e tij duke përfshirë motrën e gruas së tij Adivije Alibali, kunatin e tij Islam Sharofi, kunata e tij Mirushe Sharofi, mbesat dhe nipërit e gruas së tij dhe familjet e tyre, Lida dhe Agron Balluku (i cili në kapitullin e fundit të jetës së Gjonit me kujdesin dhe përkushtimin e tij u bë si djali i tij), Agroni dhe Susan Alibali, Meli dhe Skender Strazimiri, Majlinda dhe Fatmir Cashku, Zana dhe Clirim Balluku, Mira dhe Edmond Reci, Merita dhe Mark Hasani, Ilir dhe Rudina Alibali, dhe Blerand Sharofi dhe Amina Sharofi, të cilët e konsideruan Gjonin babai i saj i dytë. Gjoni u nda nga motra e tij Katerina Xhacka dhe nipi Gjergji Xhacka.
Gjoni, ishte i njohur për sensin e tij të humorit, zemrën e tij të mirë dhe tregimet e shkëlqyera. Ai ishte një njeri shumë argëtues dhe jetoi si thonë ata që e njohën etëm për të sjellë gëzim për të tjerët, qoftë në eventet familjare ose në shfaqjet e tij të koncetrale, ose ndërsa thjesht kalonte kohë me familjen dhe miqtë. Gjoni ishte një ikonë, një thesar artistik dhe një këngëtar shumë i realizuar i operas, megjithatë siç ai kishte shprehur, përkushtimi dhe dashuria gjithë jetën ishin për gruan e tij, vajzat e tij dhe nipërit e mbesat e tij ishte puna më e madhe e jetës së tij. 
Ngaqë, ishte një njeri shumë i lidhur me famijen Gjoni do të ndihet thellësisht për ndarjen nga jeta, ai do të mbetet për familjen dhe, miqt e të dashurit e tij, artëdashësit,  i dashur përgjithmonë.
Familja kishte vendosur ceremoninë mortore ta mbante në Robert J. Lawler & Crosby Funeral Home, 1803 Centre St. West Roxbury, e cila u krye të Premten në 4 Tetor, në pasdite. Një shërbim funeral u mbajt dje të Shtunën 5 Tetor, në Kishën Ortodokse Shqiptare të Shën Gjergjit, në East Broadway – South Boston. 
Ndërkohë, që familja dhe të afërmit dhe miqtë janë të ftuar të marrin pjesë, në lamtumirën e fundit , largimin e tij në amëshim –  ne Varrezat  Wildwood Varreza, Winchester – Massachussttes./ Beqir Sina/

Prof. Afrim Krasniqi

Kur në dhjetor 1990 mori jetë sistemi i ri politik, përmes dy sloganeve “Liri – Demokraci” dhe “E duam Shqipërinë si gjithë Europa”, më pesimistët besonin se procesi për jetësimin e tyre do të zgjaste një dekadë. Shumica, përfshirë brezin studentor dhe elitat e reja politike e mendonin rrugën drejt Europës dhe demokracisë shumë më të shkurtër. Në politikën, mediat dhe diskutimet e kohës nuk gjendet asnjë zë që të mund të parashikonte dhe për më tepër, ta konsideronte të pranueshme idenë se edhe pas 30 vitesh vendi do të ishte në tranzicion dhe në kërkim të demokracisë, apo “si gjithë Europa”. Shumica e mori rrëzimin e frikës, ikjen nga vetizolimi, demokracinë eksperimentale dhe takimin me Europën si të mirëqenë, si kthim në identitet, si diçka që nuk mund të humbet dhe as të mohohet më. Parë në retrospektivë, klima e viteve ’90 me pritshmëritë maksimale flet për vizione utopiste të një gjenerate që kishte sakrifikuar gjatë për të fituar lirinë, por nuk kishte menduar se çfarë do të bënte me të pasi ta fitonte, që kishte menduar të rrëzonte regjimin e vjetër por nuk kishte ide të qarta mbi konturet e sistemit të ri, që aspironte Europën por nuk dinte pothuajse asgjë për të, vlerat, parimet, strukturat, dritëhijet apo sfidat e saj.

Takimi i shqiptarëve me demokracinë ishte i vonë në kohë, sepse erdhi një vit pas rënies së Murit të Berlinit, ishte dramatik sepse u shoqërua me ikjen e rreth 300 mijë të rinjve nga vendi përmes tokës dhe detit, ishte sfilitës sepse vendi ndodhej në krizë të thellë sociale dhe në pamundësi për sigurimin e ushqimit për popullsinë, ishte emocional e pasionant sepse pamundësi qëndrimet dhe vizionet realiste, ishte deklarativ sepse nuk mbështetjes realisht nga baza sociale, kultura politike dhe as vetëdija demokratike e vetë shoqërisë.  Populli më i izoluar, anti-perëndimor dhe i përdorur për dekada si kavie eksperimentale pushteti, papritur më 1991 zbuloi dashurinë e madhe për Europën, mbushi sheshet me flamujt amerikanë dhe përfshiu identitetin dhe integrimin si slogane elektorale të 90% të partive të reja politike. Në pranverën e vitit 1990 në Shqipëri nuk kishte pasur asnjë zë të organizuar pro perëndimor, në pranverën e vitit 1992 nuk kishte asnjë zë të organizuar kritik ndaj perëndimit. Nga shoqëri tërësisht komuniste, shoqëria shqiptare u kthye në shoqëri tërësisht antikomuniste. Ky ndryshim radikal, edhe në simbolikën e tij, është tregues i natyrës së brishtë të raporteve tona të djeshme e të sotme me bindjen, shtetin, fuqitë e mëdha të kohës, Tjetrin dhe identitetin.

Pas tri dekadash tranzicion mund të vlerësohen disa prej tipareve kryesore të tij dhe të arrihen në përfundime rreth bilancit kritik e pozitiv, – një parakusht për të krijuar ide më të qarta për të ardhmen.

Së pari, ndryshimi politik në Shqipëri dallon nga të gjitha ndryshimet e tjera në Europën Lindore. Në Poloni, Hungari, Çekosllovaki, Rumani dhe vendet balltike kishte regjime të kontrolluara nga Moska komuniste, ndaj me fundin e Luftës së Ftohtë, ikja graduale e “pushtuesit” krijoi hapësirë të lirë për grupet liberale, grupet fetare apo sindikaliste, për qeveritë në mërgim apo qarqet e disidencës politike. Shqipëria dallon ndjeshëm sepse pas viteve ’60 ne nuk kishim “Moskë” në Tiranë, diktatori ishte shqiptar, diktatura ishte shqiptare, regjimi përbëhej nga shqiptarët, ata që urdhëruan vrasjet, internimet, dëbimet, konfiskimet, etj, ishin gjithashtu pjesë të familjeve tona. Ne nuk kishim institucione fetare, as disidencë, as grupe liberale, as qeveri në emigrim, as grupe civile e sindikaliste, as shtresa të mesme sociale, as pronësi mbi tokën dhe mjetet e prodhimit. Ndaj, në dallim nga shumica e vendeve të tjera, ndarja me sistemin komunist në Shqipëri ishte shumë më e vështirë dhe gati e pamundur në konceptin e ndarjes.

Slogani elektoral “bashkëvuajtës e bashkëfajtor” i vitit 1992, ndonëse uli tensionet e momentit, ishte në thelb konfirmues i pamundësisë tonë si shoqëri për t’u ndarë nga e kaluara, bartësit, gabimet apo fajet e saj. Ndaj edhe në dallim nga të gjitha vendet e tjera, udhëheqësin më të lartë të sistemit të vjetër e zgjodhëm President të parë të sistemit të ri dhe nuk arritëm asnjëherë të integronim ish të përndjekurit politikë në shoqërinë e re postkomuniste. Fakt është se elitat e reja të periudhës së viteve ’90, ashtu si e gjithë shoqëria, ishin produkte të sistemit të izolimit, shumica e tyre u formësuan në kohën e revolucionit kulturor, mbijetuan përmes kompromiseve publike apo të fshehta dhe shërbyen si numra të bindur të regjimit në ikje. Më 1987, në votimet e fundit të sistemit komunist, nuk pati asnjë votë kundër dhe asnjë abstenim, ndaj prej 100% të votave pro linjës së “vazhdimësisë” të përcaktuar nga Alia më 1986, dolën edhe ata që më 1990-1992 krijuan pluralizmin politik, partitë politike, drejtuan institucionet, median, shoqërinë civile, ekonominë e tregut dhe kështu u bënë elita e re e Shqipërisë.

Kur flitet për elitat nuk duhet kufizuar vetëm tek vendim-marrësit, por edhe për elitat kulturore, krijuese, shkencore, mediatike, publike, etj, të cilat de facto nuk ishin produkt merirokracie, por ishin elita të emëruara nga sistemi i vjetër, dhe që imazhin publik, rrethin promovues dhe pozitën shoqërore e përdorën për t’u imponuar edhe në elita dominuese edhe në demokraci. Nëse studiohen debatet, arkivat, mediat, analizat, etj, të sotme në Çeki, Poloni, Hungari apo edhe në vendet Balltike, rrallë gjen të njëjtët emra si në vitet 1985-1990, siç gjenden me shumicë në Shqipëri. Shqetësim nuk është riciklimi i elitave në dy kohë të kundërta, por sidomos dobësitë e mëdha të saj në dy kohë për të menduarit strategjik dhe progresiv, krijimi kështu i një modeli elite pragmatiste që rend drejt pushteteve, dhe aftësia e saj për të krijuar e investuar modele që gjithnjë rezultojnë të jenë i njëjti model. Ky fenomen i pritshëm nga faktor nxitës për ndryshimin në fillim të viteve ’90, ndryshe nga shumica e vendeve të tjera, në Shqipëri u shndërrua më vonë në faktor bllokues ndaj ideve të reja, ndryshimeve të reja, sistemit të konkurrencës dhe të suksesit pa sponsorizimin e politikës dhe të shtetit.

Së dyti, kultura historike e individit të fortë përballë institucioneve të dobëta, e forcës së udhëheqësit ndaj forcës së kolektives, e personalizimit të pushtetit dhe njësimit në memorien publike të shtetit me individin (koha e Zogut, koha e Hoxhës, koha e R.Alisë, koha e Berishës, koha e Nanos, koha e Ramës) ishin faktor pengues për reforma të thella dhe demokraci funksionale. Rrallë gjen vend tjetër në Europën Lindore që pas çdo rotacioni zgjedhor të ketë ndryshuar kaq thellë administratën dhe institucionet kushtetuese, që të ketë refuzuar kaq brutalisht mendimin kritik në parti, në media, në shtet dhe në publik; që të ketë influencë vendimmarrëse kaq të madhe të liderit të radhës, familjes dhe miqve të tij; që të ketë eksperimentuar kaq shumë në institucione kushtetuese dhe në Kushtetutë dhe që të ketë personalizuar kaq thellë partitë politike që themeluan pluralizmin. Institucionet funksionale parandaluan apo zgjidhën kriza në Hungari e Poloni, në Çeki dhe Sllovaki, në Rumani dhe Bullgari, kurse në Shqipëri, pothuajse të gjitha krizat gjetën zgjidhje nga paktet e personalizuara jashtë institucioneve dhe kryesisht në dëm të institucioneve. Kjo kulturë, përcaktoi progresin dhe regresin në dy fazat e tranzicionit, – në fillimet e tij, ku politikanët nuk dinin e megjithatë eksperimentonin duke mësuar, dhe në fazën e dytë, kur politikanët kishin mësuar por vijonin me ndërgjegje të të bënin të njëjtat gabime. Midis modelit të drejtuesit që zgjedh vizionin dhe sakrifikon pushtetin në emër të reformave dhe ndryshimit dhe atij që zgjedh pushtetin duke sakrifikuar në çdo reformat dhe ndryshimin, pothuajse të gjithë zgjodhën  të dytin.

Së treti, defektet në kulturën e kompromisit sollën kriza periodike dhe kosto të mëdha për vendin. në dallim nga shumica e vendeve të tjera, kjo klasë politikë nuk arriti të pranojë si sjellje politike nevojën për një pakt kombëtar për reformë, – njësim në politikën e jashtme, në çështjet e sigurisë, në ndarjen e pushteteve, në privatizimin e ekonomisë dhe në respektin ndaj administratës publike. Defektet në kulturën e kompromisit dëmtuan të krijojnë rotacione të njëpasnjëshme demokratike të pushtetit, parandalimin e krizave dhe fokusimin në prioritetet e vërteta të vendit. Legjitimiteti i fituesve vijon rënien në kuota, qeverisja sigurohet përmes votës rurale, midis qendrës e periferisë janë krijuar diferenca të thella dhe se vetëm një pakicë  e vogël ka kontrollin mbi burimet, paratë, rezervat dhe pasuritë. Nga ana tjetër, edhe pse shumica e liderëve tanë politikë kanë pasur njohje personale, kolegë në karrierën para-politike, kanë shkuar në të njëjtat shkolla dhe kanë frekuentuar të njëjtat rrethe miqësore, në fazën e administrimit personal të pushtetit shumica e tyre e trajtuan njëri tjetrin si armiq, në një konflikt permanent dhe jashtë të gjitha rregullave etike e ligjore. Pothuajse të gjithë kanë synuar burgosjen e njeri tjetrit, madje disa ia dolën, e megjithatë, me të njëjtin pasion të “revolucionit permanent”, ata u bënë gjithnjë e më të ngjashëm në të folur, në të sjellur, në premtime dhe në abuzime. Ata krijuan konflikte të atilla sa një herë në 5-7 vjet e çuan vendin në viktima civile, por ndërkohë, përballë çdo rreziku për prishje të status quos-ë, ata u ribashkuan, u njësuan, i bënë ballë prurjeve të reja dhe amnistuan e ricikluan njëri tjetrin. Nëse në fillim të ndryshimeve njerëzit e donin politikën dhe krijonin modele inspiruese në pritshmëritë e tyre, pas 3 dekadash shumica qytetare e shikon politikën si mjet drejt përfitimit dhe statusit social, dhe natyrisht, nuk ka modele referuese që do të donin t’ua sugjeronin fëmijëve të tyre. Riciklimi periodik në debate publike të skenarëve me Katovicë, Trieste apo pakte të tjera të fshehta, në thelbin e vet shërbejnë si alibi se gjërat ishin paracaktuar, dhe si të tilla, janë ushqim i preferuar, për një shoqëri të paaftë të kuptojë dështimet e veta dhe të përballet me pasojat e tyre.   

Së katërti, raporti ynë kritik me aleatët dhe aleancat, nisi fillimisht si kapërcim drastik nga BRSS e Kina, tek izolimi i thellë e më pas drejt SHBA e BE, pa pasur të qartë çfarë duam dhe se ku duam të arrijmë. Sot Shqipëria është në NATO dhe aspiron BE-në, – një zgjedhje unanime në mbështetje qytetare e politike, – shpesh e motivuar nga nevojat dhe mbijetesa, pa e shkrirë orientimin me identitetin tonë, me mënyrën e të menduarit dhe të vepruarit. Shqipëria pati kuota rekord të mbështetjes nga BE në reformat ekonomike të 30 viteve, mori mbështetje përcaktuese nga SHBA për hyrje në NATO, por nga ana tjetër, vendi përballet ende me ndikime e orientime orientale të shteteve me interes në rajon, me kërcënimin e populizmit, nacionalizmit dhe ekstremizmit radikal, me dominimin e konceptit të nevojës për stabilitet përballë nevojës për demokraci dhe në rënien e kapaciteteve njerëzore, ekonomike dhe konkurruese. Referuar fakteve, – gjithçka që ne sot veshim nuk është produkt shqiptar, gjysma e gjërave që konsumojmë vijnë nga importi, teknologjia dhe pajisjet nuk prodhohen më tek ne, vetëm 30% e bujqësisë është funksionale dhe Shqipëria vijon të jetë në fundin e listës për investimet në arsim, teknologji, turizëm dhe kulturë. Shqipëria ende nuk ka një strategji se ku do të jetë pozita e saj pas 10 apo 30 vitesh, nuk ka ende një vizion të qartë mbi përballjen me sfidat e globalizmit dhe të konkurrencës, nuk ka ende një inventar të detajuar të kapaciteteve të saj dhe nevojave për ndërhyrje, nuk ka ende një strategji sigurie e zhvillimi të mbështetur edhe në partneritete strategjike, ndërkohë që vijon të jetë ende një vend emigrator, tashmë nga burime njerëzore profesionale dhe të mirë-formuara.

Së fundi, por me rëndësi, – koha që jetojmë, pavarësisht dobësive dhe zhgënjimit në raport me pritshmëritë, është e mbetet periudha më e mirë e shtetit dhe e shoqërisë shqiptare në 100 vjet. Në asnjë periudhë tjetër historike shqiptarët nuk kanë pasur më shumë miq dhe shtete partnere, shoqëria nuk ka pasur më shumë debat dhe liri veprimi, gjendja social-ekonomike nuk ka qenë më e mirë dhe më e qëndrueshme, shqiptarët nuk kanë qenë më aktivë e vendim-marrës në rajon, referimet në ligj e sidomos në Kushtetutë nuk kanë qenë më të mëdha, shanset për drejtësi funksionale dhe llogaridhënie për abuzuesit nuk kanë qenë më të mëdha, nuk kemi pasur më shumë sesa sot shqiptarë të famshëm e të suksesshëm në botën e lirë, nuk ka pasur kaq shumë garë për dijen dhe rendje pas teknologjive të reja, si dhe nuk kemi qenë më të fokusuar në identitetin tonë perëndimor dhe në aleancat gjeopolitike demokratike.

Zhgënjimi i natyrshëm vjen nga hendeku midis mundësive dhe realizimeve, lodhja nga premtimet dhe riciklimi i elitave, nga diferenca e madhe me pritshmëritë e tranzicionit dhe nga ndjesia se liria nuk po prodhon demokraci funksionale dhe se si edhe më parë, rrezikojmë të jemi përherë në vendin e fundit në proceset reformatore dhe etapat historike. Ajo që shpesh harrojmë dhe që duket rikujtuar janë dy aspekte; – së pari progresi i jashtëzakonshëm i Shqipërisë së sotme me Shqipërinë e vitit 1990, midis shoqërisë së uritur, të paditur dhe të pamësuar me botën dhe shoqërisë së sotme të njëmijë shanseve dhe njëmijë ndryshimeve radikale, – si dhe së dyti, pranimi brenda i debatit mbi tezën se një shoqëri si e jona, edhe nëse rikthehej në kohë, nuk do të mund të prodhonte më shumë demokraci funksionale, më shumë shtet të së drejtës, më shumë liri dhe më shumë vlera e bilanc progresit. Ky është standardi maksimal për Shqipërinë? Po e ardhmja? Nuk ka dyshim se do të duhen energji, kohë, sakrifica dhe sidomos gjenerata të reja me sistem mendimi e sjelljeje tjetër, që të mund të ketë një standarde tjetër demokracie, një kalim cilësor dhe të qëndrueshëm drejt një stadi të ri demokratik i shtet dhe si shoqëri. / bota.al

Kjo ese e Prof. Afrim Krasniqit, Drejtor Ekzekutiv i Institutit Shqiptar të Studimeve Politike dhe Profesor në Fakultetin e Shkencave Politike, Universiteti i Tiranës, është pjesë e serisë së intervistave dhe refleksioneve me titull: “Tranzicioni: Çfarë shkoi mirë? Çfarë shkoi keq?”, një Projekt i Bota.al në bashkepunim me Institutin Shqiptar të Medias, në kuadrin e Programit të Promovimit të Tranzicionit të Republikes Çeke. BOTA.AL

Kriza financiare në fushën e sportit

 Gjekë Gjonaj

Në vend se të  gjithë qytetarët ,  zyrtarët dhe pushtetarët  e Komunës së Ulqnit  të kthejnë më shumë  sytë nga  sporti, ta mbështesin e të kontribuojnë  për të pasur një Ulqin më të fortë në sport, për fat të keq, në periudhën e shumëpartizmit, pas rënies së komunizmit, nuk i është kushtuar një vëmëndje e merituar. Është e dhimbshme të themi që sporti në këtë qytet, është njëra prej fushave sot më keq se sa para viteve’90-të. Dhe kjo është shqetësuese  dhe me pasoja të rënda për këtë sektor të dashur e të dobishëm për gjithë shoqërinë.  Gjatë gjithë kësaj periudhe kohore  të tranzicionit  sporti asnjëherë nuk ka qenë në binarë. Në sportin e Ulqinit shumëçka nuk është në vendin e vet. Ky nuk është  pohim imi, por vlerësim i sportistëve të shquar  dhe sportdashësve të këtij qyteti, të cilët e kanë në zemër sportin, pa të cilin nuk ka shoqëri njerëzore.

Sadoqë  na vjen keq dhe jemi të shqetësuar  për  gjendjen eaktuale të sportit në këtë qytet,  ky është realiteti.  Vetëm ata që kanë fajet apo “mizën pas veshit” nuk e  shohin dhe nuk e pranojnë. E, faktet janë fakte. Ato flasin dhe triumfojnë para njerëzve sado të fortë që mund të jenë ose mendojnë se janë. 

Pozitën e sotme jashtëzakonisht të  vështirë financiare  të sportit në Ulqin  e pasqyrojnë qartë  dy klubet më të mëdha sportive, të cilat  do të duhej të jenë simbol i qytetit dhe pjesë e identitetit sportiv të tij, Klubi i Basketbollit “ Ulqini”  dhe Klubi i Futbollit “ Otrant Olimpiku”.  Të dy këto klubet ( kryesitë e tyre)  publikisht  janë deklaruar për krizën e  madhe  financiare dhe kanë kërkuar ndihmë nga institucionet përkatëse komunale.  Basketbollistët kohë më parë  kanë dalur me një deklaratë për mospjesëmarrje fare në gara të Ligës së Parë të Malit të Zi, kurse udhëheqësit e  “ Otrant Olipikut”  kërkuan ndihmë të menjëhershme të kryetarit të komunës së Ulqinit. Në të kundërtën,thuhet në kumtesë,  kryesia e  këtij klubi në mbledhjen e jashtëzakonshme të mbajtur pak ditë më parë vendosi që    të gjithë anëtarët  e Kuvendit, Këshillit Drejtues dhe personat e tjerë teknik do të paraqesin dorëheqje të pakthyeshme në të gjitha pozicionet dhe do të informojnë Federatën e Futbollit të Malit të Zi për larghgim nga garat të seniorëve në Ligën e Dytë të Malit të Zi.

 Se cili do të  jetë  epilogu  i bisedimeve  të drejtuesve të këtyre dy klubeve sportive me drejtuesit , respektivisht  me njeriun e parë të këtij qyteti, për zgjidhjen e krizës së tyre finanaciare ,  mbetet  për t’u parë  ditëve në vijim.  E, zgjidhja  nuk është aspak e lehtë, kur dihet se Komuna e Ulqinit tash tre muaj ndodhet në bllokadë për shkak  të   borxhit nga vendimi gjyqësor i Gjykatës Supreme në shumë prej afro 6 milionë euro, për rastin e njohur si K1.

Kur flitet për gjendjen e rëndë të sportit  në Ulqin,  përveç krizës kronike financiare mendja gjithësesi na shkon te infrastruktura katasrofale,  mungesa e  palestrës së sportit,   mungesa e fushave të futbollit,  te hapësirat (objektet) private  të papërshtatshme ku stërviten  sportistët e tjerë , të cilët  me sukseset e treguara në gara  shtetërore, kombëtare e ndërkombëtare ,  edhe përkundër vështirësive të mëdha fianaciare, dëshmuan se  meritojnë  shumë më tepër seç u kemi dhënë deri më tani dhe se assesi nuk duhet të lihen  pas dore , në mëshirën e fatit të tyre.

Pra, mos të ngurrojmë, por të pranojmë se sporti i Ulqinit ka probleme serioze. Ato janë të lidhura në mënyrë zinxhirore. Për to duhet të diskutohet seriozisht pa humbur shumë kohë. Dhe këtë duhet ta bëjnë   drejtuesit e klubeve të sportit, sportistët, sportdashësit, biznesmenët, njerëzit që i takojnë  poliitikës apo që janë të afërm të politikanëve të cilët me ose pa meritë  kanë zënë pozita kryesore  nëpër klube e deri në instituicione qëndrore sportive të Malit të Zi. Në interesin e të gjithëve është që të kuptojnë  se është i nevojshëm  një reformim i thellë në sportin e Ulqinit , i cili mund të nisë ( fillojë)  vetëm atëherë kur financimi në sport të rregullohet me ligj, e jo si deri më tash me nënshkrimin e marrëveshjeve , me fjalime politike, etj.

Sportistët e dalluar të këtij qyteti  shprehen të bindur se nëse  nuk merren masa të menjëhershme  për përmirësimin dhe zhvillimin e sportit, dhe nëse nuk ka politika reale, të financuara e të  realizuara seriozisht përmes buxheteve , sporti ulqinak rrezikon shkatërrimin përfundimtar të tij.

Nga Beqir SINA – Kombet e Bashkuara

UN – NEW YORK : Greta Thunberg, 16 vjeç, erdhi në Nju Jork, nga Suedia me një anije të vogël së bashku me shtatë bashkëmoshatar të saj për të protestuar , për atë që ajo thotë se qeveritë dhe liderit e botës kanë tradhtuar të rinjtë :  “Ju nuk jeni aq të pjekur sa t’i thoni ashtu siç është. Ju po na dështoni ‘ tha ajo.

Greta Thunberg ka ekspozuar liderët botërorë për “tradhtinë” e tyre ndaj të rinjve përmes inercisë së tyre për krizën klimatike në një samit të Kombeve të Bashkuara që nuk arriti të sigurojë angazhime të reja ambicioze për të adresuar ngrohjen e rrezikshme globale.

“Nëse udhëheqësit botërorë vendosin të na dështojnë, brezi im nuk do t’i falë ata kurrë” tha Greta Thunberg.

Në një fjalim tronditës të hënën, nga foltorja e Asamblesë së Përgjithëshme të Kombeve të Bashkuara ku morën pjesë , mbretër, president dhe kryeministër , diplomat e tjer, nga kryq e tërthor planetit, aktivistia adoleshente suedeze për klimën u tha qeverive se “ju nuk jeni akoma të pjekur sa duhet t’i thoni ashtu siç është. Ju nuk mund të na mashtroni më. Sepse,  të rinjtë kanë filluar ta kuptojnë tradhtinë tënde ”.

Ditë pas dite miliona të rinj u bashkuan në protesta në mbarë botën për të kërkuar veprime urgjente mbi ndryshimin e klimës, ndërsa udhëheqësit e gjithë botës këto ditë u mblodhën për asamblenë e përgjithshme vjetore të Kombeve të Bashkuara me qëllim të injektimit të momentit të ri në përpjekjet për të frenuar emetimet e karbonit.

Por Thunberg parashikoi që samiti nuk do të ofronte ndonjë plan të ri në përputhje me shkurtimet radikale të emetimeve të gazrave serë për të cilët shkencëtarët thonë se janë të nevojshëm për të shmangur prishjen katastrofike të klimës.

“Ju keni vjedhur ëndrrat e mia dhe fëmijërinë time me fjalët tuaja boshe,” tha një Thunberg që dukshëm ishte një fjalim tepër emocionues.

“Sytë e të gjitha brezave të ardhshëm janë mbi ju. Dhe nëse vendosni të na dështoni, unë them se nuk do t’ju falim kurrë. Ne nuk do t’ju lejojmë të largoheni me këtë. që po bëni ju të gjithë tani këtu, pikërisht tani është vendi ku ne mund të tërheqim vijën e ndarjes me ju që duhet tju vijë “turp” nga vetja” tha 16 vjeçarja nga Stokholmi.

Greta Thunerberg në Kombet e Bashkuara për klimën: “Ju vodhët ëndrrat e mia “ ishte edhe Surpriza më e madhe për dy liderit botëror Trump dhe Putin

“Ju keni vjedhur fëmijërinë time, ëndrrat e mia.” Kjo ishte akuza që adresoi ndaj liderve botërorë aktivizja e mirënjohur  për ndryshimin e klimës, adoleshentja suedeze, Greta Thunberg, teksa foli në samitin e Kombeve të Bashkuara për klimën.

“Ne jemi të zhgënjyer, por të rinjtë kanë filluar të kuptojnë tradhtinë tuaj, sytë e të gjithë brezave të ardhshëm janë mbi ju, dhe nëse vendosni të dështoni, ne nuk do t’ju falim kurrë”, shtoi ajo, duke theksuar se “bota po zgjohet dhe ndryshimi po vjen, pavarësisht nëse ju pëlqen apo jo “.

Së bashku me Alexandria Villaseñor, një aktiviste shumë e re amerikane, Greta ishte atëherë në mesin e 16 nënshkruesve të një peticioni zyrtar të paraqitur para Komitetit të Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Fëmijëve.

Ankesa  e saj nënshkruhet nga të rinjtë midis 8 dhe 17 vjeç nga 12 vende kundër pesë fuqive: Argjentinës, Brazilit, Francës, Gjermanisë dhe Turqisë. 

Peticioni argumenton se paaftësia e shteteve Anëtare për të adresuar krizën e klimës është një shkelje e të drejtave të fëmijëve dhe i kërkojnë organit të pavarur që ta urdhërojë atë të veprojë për të mbrojtur fëmijët nga ndikimet shkatërruese të ndryshimit të klimës.

Edhe nëse vetëm në mënyrë indirekte, fjalimi i Gretës dha disa rezultate: 

“Gjashtëdhjetë e gjashtë vende, 102 qytete dhe 93 kompani – kanë njoftuar Kombet e Bashkuara – janë angazhuar të arrijnë emetimin zero deri në vitin 2050 “.

Njëzet kombe e kanë përfshirë këtë angazhim në ligjet kombëtare ose kanë identifikuar plane konkrete politike për ta zbatuar atë.

Bashkimi Evropian, nga ana e tij, shpreson të arrijë një konsensus midis anëtarëve të tij deri në vitin 2020.

Një tjetër rezultat i rëndësishëm është ratifikimi nga Rusia i Marrëveshjes së Parisit mbi ndryshimin e klimës. 

Kryeministri Dmitry Medvedev shpjegoi se “është e rëndësishme që vendi ynë të marrë pjesë në këtë proces: kërcënimi i ndryshimit të klimës mund të rrezikojë ekuilibrin mjedisor, të rrezikojë zhvillimin e suksesshëm të shumë sektorëve kryesorë, siç janë bujqësia, dhe mbi të gjitha, siguria e njerëzve tanë që jetojnë në veri”.

Surprizë gjithashti ishte shfaqja e Trump në samitin e Klimës edhe pse më herët kishte deklaruar se nuk do të merrte pjesë.Ai qëndroi për 50 minuta, kohë e mjaftueshme për të dëgjuar fjalimet e Angela Merkel dhe kryeministrit indian, Narendra Modi.

Nga Beqir SINA – Yonkers New York

“Me nderimin që ju bëjmë së bashku tre vëllezërve dëshmor – vëllezërve Bytyqi, ne nderojmë vet-veten, Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, skarficën e të gjithë atyre që ranë për liri. Ne, nderojmë lirinë e pavarësinë, nderojmë Kosovën”, tha Kryetari i Shoqatës Atlantiku, z. Gani Shehu
YONKERS NY : Te varrezat në Yonkers, New York, nën emblemën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, pushojnë eshtrat e vëllezërve Mehmet, Agron dhe Yll Bytyqi, dëshmorë të kombit, të cilët brutalisht u vranë nga pjesëtarë të MUP-it serb, në qershor të vitit 1999.
Presidenti i Republikës së Kosovës, z. Hashim Thaçi, i shoqëruar edhe nga Ambasadorja e Kosovës në Uashington, Vlora Çitaku, dhe stafi i Konsullatës së Përgjithëshme të Kosoës, në Nju Jork, u takuan pjesëtarët e batalionit “Atlantiku”, në hotelin Royal Regency, duke bërë homzhe së bashku te memoriali i tre vëllezërve dëshmorë të kombit.
Sheshi para hotel Royal Regency aty prej nga ky batalion edhe u nis për të luftuar krah për krah bashkëkombësve në radhët e UÇK-së, u zhvillua një takim ku u bisedua për zhvillimet në Kosovë, zgjedhjet e ardhëshme, tërmetin dhe Shqipëri, si dhe për tema që e preokupojnë diasporën tonë në SHBA.
Më pas, së bashku me prindërit e djemve Bytyqi, ata u nisën për te varrezat, për të nderuar veprën dhe sakrificën e tyre duke bërë homazhe shtetërore dhe vendosje të kurorës me lule.
Babai i tre vëllezërve, Ahmet Bytyqi, ka falënderuar Presidentin e Kosovës, z. Hashim Thaçi, për këtë vizitë, dhe u shpreh se është i nderuar që shteti i Kosovës, Presidenti i saj së bashku me Ambasadoren Çitaku, erdhën për të nderuar sakrificën sublime të tre bijve të tijë.
“Ata kanë rënë dëshmorë, mirëpo në momente të tilla kur ju vini që t’i kujtoni, atëherë ata mbesin gjithmonë të gjallë. Ju faleminderit”, tha ai, duke falënderuar Presidentin e Kosovës, edhe për titullin “Dëshmor i Kombit” e ndarë për tre bijtë e tij – tre vëllezërit Bytyqi, vitin e kaluar.
“Vepra e tre vëllezërve Bytyqi, nuk do të harrohet asnjëherë. Neve na mbetet të punojmë dhe të bëjmë trysni ndaj Serbisë që t’i dorëzojë kriminelët përgjegjës të këtij krimi sa më shpejt, ndërsa veprën dhe sakrificën e tyre ta kujtojmë gjithmonë”, u shpreh Thaqi.
Gani Shehu, Kryetari i Shoqatës “Atlantiku”, me ish luftëtarët e Batalionit Atlantiku, ose UÇK-ja e Amerikës, mbasi i urojë Presidentit Thaçi mirëseardhjen, e faleminderojë atë që gjeti rastin të nderojë me vendosjen e një kurore me lule të freskta, për tre vëllezërit dëshmor Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyqi.
“Me nderimin që ju bëjmë së bashku tre vëllezërve dëshmor – vëllezërve Bytyqi, ne nderojmë vet-veten, Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, skarficën e të gjithë atyre që ranë për liri. Ne, nderojmë lirinë e pavarësinë, nderojmë Kosovën”, tha Kryetari i Shoqatës Atlantiku, z. Gani Shehu, duke ia dhënë fjalën e rastit ish zëdhënsit të Batalinit Atlantiku, z. Uk Lushi.
Është, shumë mirë që jemi mbledhur së bashku, me bashkëluftëtarin tonë Presidentin e Kosovës, z, Hashim Thaçi, tha në fillim të fjalës së tij Lushi.
“Secila, nga këto pllaka memoriale, ka nga në citim(epitaf të veçantë)( të cilat janë përzgjedhur nga ish luftëtari i Batalionit Atlantiku Arbër Muriqi), me një qëllim të qartë : Të cilat fillojnë me fjalët e Primo Levit, fjalët e të mbijetuarit të Holokaustit, ku thuhet : “ Mbani këto fjalë në zëmrat tuaja dhe kurr mos thoni Jemi” tha ai.
Lushi, më pas spjegojë se këtu kemi shumicën e atyre që vijnë nga Shqipëria, Kosova dhe viset shqiptare, që kanë kontribuar për ndërrmarrjen më të suksesshëme, pas shpalljes së pavarësisë Shqipërisë më 1912.
“Edhe, Amerika, vetë e ka parë, luftën heroike dhe e ka mbështetur Kosovën. Neve të gjithëve na vyen të kthejmë pak kokën prapa, dhe, të refelektojmë se do të na ndihmojë shumë, e të ecim përpara. Që do të thotë se ky është një ndër mesazhet e këtyre epitafeve”.
Mesazhi tjetër, u shpreh Lushi, është për ç’donjerin që sa her vjen të vizitojë këtë memorial, dhe kur lexon një strofë të himnit tonë kombëtar, që thotë : “ Se Zoti vet e tha me gojë, që kombet shuhen përmbi Dhe, po Shqipëria do të rrojë për të luftuam Ne!”
Ai tha se kjo do të thotë pavarësisht ndonjë dallimi, mes vetit çdo shqiptar duhet ta ketë të qart se nuk ka dallim se nga jemi,: Shkupi, Prishtina, Tirana, Dibra, Malësia, Çamëria, Ulqini, Plava e Gucia, Lugina e Preshevës, dhe ne diaspora, të gjithë jemi bashkë, kemi qenë e dotë mbetemi të tiillë, sa të jet jeta.
Në fund ish zëdhënsi i Batalionit Atlantiku, z. Uk Lushi, lexojë epitafin e njërit prej vëllezërve Bytyqi – Ylli Bytyqit, ku shkruhej: “ Në qoftë se çmimi i Lirisë ishin Jetërat tona – Ne nuk mundëm të japim më shumë!”.
Çka tregon kjo?, pyeti Lushi, duke u vet përgjigjur : “ Se të gjithë kur të shkojmë në atë botë, nuk do të marrim kurr një gjë me vete…..!Nuk ka një gjë më të lart dhe më të çmuar se sa sakrfica sublime për vendin tëndë”.
Uk Lushi, e mbylli fjalën e tij, me një thirrje, që është e të gjithë ish luftëtarëve të Batalionit Atlantiku, – Shoqatës, Atlantiku, ku në mënyrën më diskrete, ata kërkojnë nga të gjithë udhëheqësit tanë, Prishtinë e Tiranë, personalitetet politike e të tjerë, sa herë të vizitojnë Nju Jork-un, të vijnë në këtë vend peligrinazhi, të shprehin një respekt, dhe bërë një nderim para këtij memoriali – kushtuar tre vëllezërve dëshmor, Ylli, Agron dhe Mehmet Bytyqi.
Ish gazetari i Zërit të Amerikës, Gjek Gjonlekaj, i cili nga SHBA, ka qënë gjatë luftës së Kosovës, edhe zëdhënës, i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, Familjen Bytyqi në Nju Jork, e quajti “Jasharajt e Amerikës”.
“Shumë familje fisnike, ngase po e ruajn me shumë dinjitet atë atdhedashurinë, patriotizmin dhe fisnikërinë shqiptare. Ashtu si kjo familje, që me dinjitetin dhe krenarinë e luftës për liri, e ruan ashtu si edhe Familja Jashari në Kosovë, atë të tre bijve të saj rënë për lirinë e Kosovës.”
Gjonlekaj, një gazetar i karriers, në Amerikë, më pas tregojë se ai i ka përcjellur me vëmendje të madhe në të gjitha mjetet e informacionit në Amerikë, rëndësinë që i kanë dhënë dëshmive të tyre, Ilir Bytyqi, dhe vëllai i tjeter i tre dëshmorve, pra për atë që kan bë të dy së bashku më vëllain tjetër Fatosin, duke bërë gjithcka që të vendoset drejtësia, ata kan qenë edhe zëdhënsit e kësaj çështje, e cila tashmë ka marr përmasa ndërkombëtare, tha ai.
“Prania, juaj sot këtu zoti President, është shumë e rëndësishme, ashtu si dhe prania e të gjithë udhëheqësve nga Kosova, është edhe më e rëndësishme, për të gjithë ne shqiptarët e Amerikës, sa herë të takohen me komunitetin shqiptar në Amerikë”, tha Gjonlekaj, duke shtuar se vite më parë këtu, “kan ardhë nga Kosova, Shqipëria, dhe viset shqiptare, lider për të na ringjallur, nga që ringjallja e diasporës vjen vetëm prej jush, dhe, pjesëmarrja juaj, këtu, për mendimin tim tha Ish gazetari i Zërit të Amerikës, Gjek Gjonlekaj, “Është, tepër-tepër e rëndësishme”.
Poeti dhe shkrimtari Tom Paloka, mbylli këto homazhe teksa recitoi me këtë rast, një poezi dedikuar për të vëllezërit dëshmor të Batalionit Atlantiku, Ylli Agrton dhe Mehmet Bytyqi.
Presidenti i Kosovës Hashim Thaçi, më pasë para se të ndahej me ise luftëtarët e Batalionit Atlantiku, UÇK-ën e Amerikës, drekoj në lokalin e famshëm të traditës shqiptare në Bronx-New York “Çka ka Qellue”, së bashku më disa ish luftëtar të Batalionit Atlantiku, në Bronx – Nju Jork, she veprimtar të komunitetit, ku u pritën nga pronarit i këtij lokali Ramiz Kukaj.
Po ashtu Presidenti i Kosovës, zoti Hashim Thaçi, e përcolli nëpërmjet statusit të tij në Facebook, ndenjësinë e tij për këtë nderim, që bëri ai së bashku me ish luftëtarët e Batalionit Atlantiku, memorialit të tre vëllezërve Bytyqi, Yllit, Agronit dhe Mhemet Btyqit, të cilët janë të varrosur në Yonkers Nju Jork, aty ku ata 20 vjet më parë u nisën për lirinë e Kosovës.
“U mbusha me ndjenjat më të thella të respektit, nderimit, por edhe dhimbjes në vizitën që bëra te varrezat e vëllezërve Bytyqi në Yonkers të Neë Yorkut, së bashku me prindërit e heronjve të kombit, Yllit, Agronit dhe Mehmetit, me bashkëluftëtarë të tyre dhe me pjesëtarë të komunitetit shqiptar në SHBA. Para varrit të tyre, si President i Republikës së Kosovës, shpreha nderimet më të thella në emër të popullit dhe institucioneve të shtetit të Kosovës, për sakrificën që ka bërë familja Bytyqi për Kosovën” shkruan Thaçi.
Ndërkohë, që thotë se ndjenja të respektit të thellë kisha edhe në takimin me bashkëluftëtarë nga Batalioni i Atlantikut, së bashku me komandantin e tyre Gani Shehu, në vendin prej ku ata janë nisur për të ardhur dhe për të luftuar për Kosovën. Bijtë tanë nga të gjitha trojet shqiptare kishin lënë ëndrrën amerikane për të ardhur dhe ndihmuar në realizimin e ëndrrës sonë për liri, pavarësi e barazi në Kosovë.
“Do u jemi përjetësisht mirënjohës për këtë”.
“Komuniteti shqiptar në Shtetet e Bashkuara të Amerikës edhe sot është i përkushtuar me të njëjtin zell për realizimin e plotë të shtetësisë së Kosovës dhe të drejtave të shqiptarëve në vendet e rajonit. Për këtë ua shpreha mirënjohjen më të sinqertë komunitetin shqiptar në Bronx të Neë York.” shkruan Presidenti i Kosovës Hashim Thaçi.

Ekspozitë e  modeleve të anijeve dhe fotodokumentave të detarisë ulqinake

Në Ulqin po kthehet  tradita e lashtë  detare

Gjekë Gjonaj

Është e natyrshme që në Ulqin  të mbahet gjallë tradita e lundrimeve. Kjo falë përpjekjeve të veteranëve të flotës tregtare dhe kontributit vullnetar  të grupit punues entuzisat  të fushave (profileve) të ndryshme “Anija ilire ulqinake” në përbërje : dr. Ilir Çapuni, dr. Anton Lulgjuraj, Gazmend Çitaku, Sami Flamuri, Muho Uruçi, Ammar Tivari dhe  Arsllan Hajdinaga. Falë këtyre adhuruesve dhe dashamirëve të detarisë së lashtë të Ulqinit të premten në mbrëmje, më 20 shtator 2019, në mjediset e restorantit “Plaza” në Ulqin u hap ekspozita “ Detaria e Ulqinit në shekuj”. Në këtë veprimtari kishte një pjesëmarrje të konsiderueshme personalitetesh të njohura  jo vetëm nga fusha e artit, kulturës dhe shkencës, por edhe ajo politike, si nënkryetari i Kuvendit të Malit të Zi Genci Nimanbegu, kryetari i Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve  Faik Nika, kryetari i Komunës së Ulqinit Loro Nrekiq, ish-deputet shqiptarë  kryetar të subjekteve politke shqiptare, detarë veteranë dhe të rinj, familjarë, dhe përfaqësues të shoqatave të ndryshme. Në këtë mbrëmje me praninë e tyre  nderuan mysafirët nga Herceg Novi, studiuesi Dragan Gaçeviq dhe Shefqet Kërcelli, sikurse dhe  miqtë e Ulqinit nga Tivari. 

Kryetari i Komunës së Ulqinit Loro Nrekiqi, në fjalën përshëndetëse vlerësoi punën e organizatorëve për përcjelljen e traditës së detarisë dhe premtoi  se institucioni që ai e drejton gjithmonë do të mbështesë aktiivitete të këtilla.

Kryetari i Kuvendit Komunal të Ulqinit dr. Ilir Çapuni, në emër të organizatorit fjalën e tij e nisi  me pohimin se  “ kur një fëmijë fle, trupi i tij i njom rritet.Por kur  një popullatë a një qytet fle, ai vdes dhe harresa ia mbulon historinë.Kur një popull kotet, indiferenca e injoranca ia shlyejnë gjurmët dhe mbetet i vogël”. Dr. Çapuni  në vazhdim  u shpreh se  në  panelet  e ekspozitës janë paraqitur me foto o dokumente të rëndësishme të historisë së detarisë së Ulqinit   si dhe njerëzve që i kanë dhënë jetë asaj, i cili gjendet  në arkivat  private familjare ulqinake, të cilat  me përkujdesje e i ka mbledhur studiuesi Gazmend Çitaku sikurse edhe arkivi fotodokumrntar i tij. “Para jush sonte janë modelet e anijeve të rëndësishme . Dy anijet më të mëdha me pronarë shqiptarë Poskiq dhe Mashalla Bilali. Luftëanija Zenta e cila është fundosur jo larg Ulqinit në betejën e parë të Luftës së Parë Botërore. Modelin e titanikut malazez Brindisi dhe atë të Liburnës ilire. Ky është projekti i parë dhe jemi duke punuar në një projekt tjetër madhor, në ndërtimin e modeleve të anijeve tipike ilire e ulqinake ndër shekuj”, tha Çapuni, duke shtuar se me këtë veprimtari   , edhe pse pa marinë dhe pa shumë anije, po kthejmë kulturën detare në Ulqin. 

Studiuesi Gaznend Çitaku, autor i dy monografive fotodokumentare të detarisë së Ulqinit, foli për lidhjen e ngushtë që kanë ulqinakët me detin dhe lundrimin gjatë shekujve. “ Ulqini është sinonim për detin. Muret e kësaj kështjellë ( kalaje) i rrahin pandërprerë valët e detit.  Nga deti ulqinakët kanë nxjerrë jetesën. Bukë e gjak. Shumë ulqinakë kanë rritë trupin  nëpër kuvertat e anijeve. Aty janë formuar dhe burrëruar. Ata më të fortit  dhe fatlumët ktheheshin në shtëpitë e veta, të tjerët thyenin zemrat e nënave, nuseve, fëmijëve. Ulqini ka shumë legjenda lidhur me detin . Ulqinakët i këndojnë detit. Edhe shumë valle, ceremoni e adete i kanë të lidhura me detin”, tha  ndër të tjera Çitaku.

Kjo ekspozitë synon t’i japë  një shkëndi tjetër  dëshirës së shprehur kohë më parë të organizatorit për krijimin e një muzeu të detarisë në Ulqin , siç e kanë të gjitha qytet e mëdha portuale.

Ekspozita është një shenjë nderimi dhe kujtese për të gjithë detarët , veçanërisht për ata që nuk jetojnë më. Poashtu edhe për të gjithë ata që punuan dhe sakrifikuan për krijimin, rritjen dhe modernizimin e flotës ulqinake  tregtare. Evidentimi i tyre dhe përcjellja e kësaj tradite te detarët e rinj, përbëjnë detyrimet kryesore, që grupi nismëtar “ Liburna ulqinake” i ka vënë vetes që në krijimin e tij.

Shoqata Malësia e Madhe – New York, duke u bazuar në dispozitat e Nenit 10,paragrafi 3 të Statutit të kësaj Shoqate, shpall: KONKURS për bursa studentore për vitin akademik 2019/2020. Bursat ndahen për vijuesit e studimeve themelore (bachelor). Të drejtë për bursë kanë të gjithë ata student që plotësojnë kërkesat e parashtruara nga Shoqata Malësia e Madhe – New York. Përparesi do të kenë studentët e dalluar malsorë, që i ndjekin studimet në gjuhën shqipe. Këtë vit Shoqata do të ndajë Burse duke filluar nga viti i dyte(2) Univerzitar Dokumentet e parapara për këtë konkurs kandidatët i postojnë në adresën e shoqatës Malësia e Madhe – New York. Dokumentacioni që do të arrijë pas afatit të paraparë nuk do të shqyrtohet. Komisioni i caktuar për këtë çështje nuk do t’i shqyrtojë as fletëparaqitjet e aplikuesve me dokumentacion jo të plotë. Lartësia e bursës do të caktohet varësisht nga buxheti i Shoqatës. Mbi ndarjen e bursave do të vëndoset në mbledhjen e radhës që mbahet në Dhjetor. Për çdo informacion të mëtejmë mund të kontaktoni zyrën e Shoqatës Malësia e Madhe – New York në e-mail: info@malesiany.org, kurse mbi kushtet dhe afatin e konkurimit, mund të informoheni përmes web faqës tonë: www.malesianv.org, ku mund të pajiseni me formularin e aplikimit. Shoqata Malësia e Madhe – New York ju dëshiron sukses në procesin aplikues! Shoqata “Malësia e Madhe” New York Shoqata Malesia e Madhe – New York, si organizate jofitimprurese eshte e klasifikuar ne seksionin 501 (c) 3 te Kodit te Brendshem Tatimor. Organizata synim kryesor ka ngritjen dhe avancimin kulturor, arsimorpolitik dhe ekonomik te shqiptareve, te diet jetojne ne Malin e Zi, respektivisht ne rajonin e Malesise se Madhe, me qender ne Tuz, si dhe diasporen shqiptare ne Shtetet e Bashkuara te Amerikes. fdo kontribut finandar Shoqates Malesia e Madhe – New York mund te deklarohet per rimbursim tatimor nga individet dhe kompanite, kurse kontributet ngaorganizatat private trajtohen si te data qe kualifikohen per te menjanuar taksen shtese.